China viert de 200-jarige verjaardag van Karl Marx. De Duitse econoom is en blijft de huisideoloog van de Chinese staat. Maar de Chinese communistische partij giet er nu een nieuw, groen likje verf over: ‘ecologisch Marxisme’ is de nieuwste doctrine. Het is vooral een uitleg om de steeds groter wordende rol van de staat te verklaren.

De Communistische partij is 69 jaar onafgebroken aan de macht in China. Een waanzinnig lange tijd: de Chinezen zijn één van de vijf landen in de wereld die nog steeds communisme omarmen. En nu vieren ze feest: Karl Marx werd 200 jaar geleden geboren. Er is een grote ceremonie in de Volkshal, en een conferentie aan de Universiteit van Peking.

Maar China heeft een echt probleem met voedselveiligheid, luchtkwaliteit in de steden, en drinkwatervoorziening. Marxisme is daarbij nu plots een echte oplossing voor die ecologische problemen, een plaats van één van de oorzaken. Het toverwoord is dus ‘ecologisch Marxisme’: een hernieuwde inspanning om via tienjarenplannen de toestand te verbeteren. Meer overheid dus, als ultieme antwoord op vervuiling.

“Duurzaamheid” is dus het toverwoord, net als ‘ecologisch verantwoord’. Zeker het laatste decennium voegen de Chinese overheid en grote Chinese  bedrijven graag die termen toe aan elk mogelijk plan dat ze presenteren. Want de Communistische Chinese partij moet haar ideologie, het Marxisme, wel blijven heruitvinden en vernieuwen, willen ze niet als oubollig en achterhaald overkomen.  President Xi Jinping ziet in het groen likje verf van het ecologische dé methode om dat te doen. De president ziet ‘contradicties’ tussen “ongebalanceerde en onvoldoende ontwikkeling en de groeiende nood van de bevolking om een betere levenskwaliteit te halen”. Maar daarbij is het niet de bedoeling om de klassieke ‘klassenstrijd’ dus aan te wakkeren, en zich te richten op de nieuwe klasse van Chinese superrijken (vaak partijleiders). Neen, het milieu moet opgelost. Daarbij plooit men zich terug op het overal aanwezige Chinese concept van ‘shengtai’.

Meer overheid

Het is wel een opvallende evolutie: eens te meer is het antwoord van de communistische partij om haar macht in China verder uit te breiden en de staat meer laat groeien dan de privésector. Vraag is of dat de juiste aanpak is om milieuproblemen aan te pakken. 

Overigens betaalde China uit eigen zak een gloednieuw gigantisch standbeeld van Karl Marx in z’n geboortestad Trier. Het bronzen beeld is meer dan 5 meter hoog.

In de oorspronkelijke plannen was het standbeeld meer dan 6 meter hoog, maar dat was toch net een tikje te veel voor Angela Merkel, de Duitse bondskanselier. Want de Duitsers zelf zijn niet bepaald wild over de feestelijkheden.