Wij zijn opgegroeid met het voorbeeld van de onderwijzer of de militair die op zeer jonge leeftijd op pensioen kon gaan en nog een totaal nieuw leven kon opbouwen. We denken dat we daar ook recht op hebben. Maar die regeling was een aberratie. We hebben daar geen recht op, evenmin als zij.
Een deel van het probleem van het pensioendebat is de niet ingeloste belofte en de gecreëerde verwachting. En natuurlijk een bijhorend gevoel van onrechtvaardigheid. Op pensioen gaan heeft zin voor een aantal fysiek zware beroepen. Noem het een uitgestelde betaling voor een (gezondheids-)kost die nooit in rekening gebracht werd. Een fout die op allerlei niveaus ook nu nog steeds gebeurt. Voor vele beroepen is het pensioen niet nodig en misschien is het maatschappelijk wel gewoon slecht.
Wordt het niet tijd om het pensioen met pensioen te laten gaan?
Wordt het niet tijd om het pensioen met pensioen te laten gaan en te vervangen door een soort permanente arbeidsongeschiktheid voor zij die niet het geluk hebben om productief (in zijn ruimste betekenis) te kunnen blijven? Als je als jonge starter weet dat je niet kan terugvallen op een automatisch pensioen, dan ga je je loopbaan ook anders uitstippelen. Sommigen gaan op korte termijn veel willen verdienen en op latere leeftijd het gemiste plezier proberen inhalen. Anderen kunnen besluiten om op een voor hen leefbaar tempo actief te zijn, wetende dat ze dat tot het einde van hun dagen zullen moeten doen. Er is een risico dat we waarschijnlijk onvoldoende inschatten: er komt een tijd dat we echt veel langer gezond gaan blijven. Ik geloof dat die tijd niet ver meer af is (15 – 20 jaar?) en vooral, dat die evolutie vrij abrupt zal komen.
Out of the Box denken
Als dat juist blijkt te zijn, dan zijn alle mogelijke pensioensystemen obsoleet en wordt het dus hoog tijd dat we out of the box beginnen denken. Binnen 15-20 jaar zal immers de huidige generatie – de tussengeneratie, waar ik dus ook bij hoor, en die gans haar loopbaan betaald heeft voor een onhoudbaar systeem ingesteld door kortzichtige politici en bijhorende drukkingsgroepen – op de blaren zitten.
Wij kunnen ons pensioen niet opgeven en tezelfdertijd moeten we al onze verwachtingen dienaangaande vergeten. Wat mijzelf betreft ben ik niet van plan op gelijk welke – door derden bepaalde – pensioengerechtigde leeftijd te stoppen. Ik zal zelf wel beslissen wanneer en waarom ik stop. Als ik het geluk heb van lang genoeg geestelijk gezond te blijven uiteraard.
De auteur Arne Van Renterghem is huisarts. Deze opinie vertolkt enkel de mening van de auteur en verscheen eerst op De Bron.