In feite zijn sinds een decennium nog maar twee zaken echt belangrijk op deze aardkluit: de islam en de klimaatopwarming. Respectievelijk houden deze problemen de rechterzijde en de linkerzijde van dit universum wakker, op een manier die ik bijna totalitair moet noemen: de ene helft van mijn Facebookvrienden post elke dag wel iets over de islam en zijn perversiteiten, de andere helft over het milieu, de slechterik Trump en de afbrokkelende ijsbergen in het Noordpoolgebied.
Die twee Wereldproblemen met hoofdletter hebben wel wat gemeen. Beide zijn in hoge mate zelfvoedende, apocalyptische denkbeelden, distopieën om een geleerd woord te gebruiken, die ons confronteren met een tikkende tijdbom, een aflopende lont, een vijf-na-twaalf-gevoel en meer van die leuke metaforen. Pas op: dat zijn geen ingebeelde problemen, ze zijn wel degelijk reëel, het moslimfundamentalisme én de global warming. Alleen wordt het leven vreselijk saai als ze heel ons bewustzijn gaan beheersen, en heb ik als groene atheïst geen zin om elke dag de alarmklok te luiden.
Facebook, een vat vol Pavloviaanse kwijlreflexen
Facebook is daarbij een vat vol Pavloviaanse kwijlreflexen, de like is het equivalent van de hondse kwispelstaart. Het gevaar ontstaat dat de schrijver zijn ‘likes’ liket en op de duur teksten produceert waarin het woord islam in voldoende mate voorkomt, teneinde zichtbaar te blijven. Want jawel, van zodra het niét gaat over de islam of het klimaat, is de weerklank pover. Telkens ik een reflectie neerpen over de dood van James Bond, over karkassenversnijder Jan Fabre in Venetië, of die man uit Marke die een tuinhuis neerzette met een gewei erboven op, krijg ik opmerkingen van verontruste lezers als: “Allemaal goed en wel, maar ondertussen zijn er weer mensen omgekomen bij een terreuraanslag!” of “Ondertussen stikken we hier van het fijn stof en stapt Trump uit het klimaatakkoord!”.Tja.
Snaartheorie
Over islam, terreur en tutti quanti kan ik duidelijk zijn: we laten ons erin verzuipen.
Het probleem van het terrorisme is namelijk onder andere dat er té veel over geluld wordt, wat jihadi’s en andere gestoorden ongelooflijk geil maakt. De media creëren voor een stuk het probleem, zoals ik al zei: schaf het internet en de televisie af, en IS mag op pensioen. Met de klimaatkwestie zie ik iets analoogs: de media creëren een hysterie die het probleem nog vergroot.
Naarmate het doordringt dat we moeten stoppen met autorijden en vliegen, groeit de ontkenning, worden de files alsmaar langer en de vliegtuigreizen alsmaar populairder/goedkoper, want vóór de boel om zeep gaat, wil iedereen toch nog wat van het leven genieten, snel nog wat petroleum opstoken en die grote wereldreis maken.
Overcommunicatie, dé gesel van deze tijd
Overcommunicatie dus, dé gesel van deze tijd die de twee grrrrote wereldproblemen perfect samenvat en verenigt. De nieuwshysterie die alles opblaast, uitvergroot, ontkadert. Dus moet iemand aan ondercommunicatie doen. De aandacht en de zinnen verzetten, ontstressen, relâche, nieuwe, elegantere spanningsbogen opbouwen. Een opdracht voor artiesten, filosofen, Studio 100? Misschien, ik ben streng geweest voor Samson, maar als het niet altijd over de islam en het terrorisme moet gaan, kom je op de duur wel uit bij een sprekende hond. Ik voel dat u denkt: wat miskent deze man weer hét grrrrote probleem van deze tijd, en wat een struisvogelattitude is me dit. U hebt helemaal gelijk. Hoewel. JeongHyoun Lee, de Koreaanse die op de Elisabethwedstrijd zodanig te keer ging op haar cello dat er twee snaren tegelijk sprongen, lachend de coulissen indook om het euvel te repareren, en daarna haar satanische lezing van Hosokawa’s Sublimation doodleuk afwerkte, geeft een kostelijke hint hoe we dit zaakje kunnen klaren: namelijk kalm blijven, geconcentreerd maar niet gefixeerd doorgaan, multitasken en het overzicht houden. Bizar ook hoe die Aziaten met “onze” muziek, die wij amper nog kunnen lezen, aan de slag gaan, haar letterlijk uitkleden en herstemmen. Afgezien van heel het opgeklopte concourssfeertje en het Brussels-francofone gekakel er rond: dit is grote klasse. Sublimation in plaats van submission. Toch een klein politiek statement?