– Analyse – Is de ‘onafhankelijkheid’ van Catalonië een regeringscrisis waard voor de N-VA? Wie tien jaar geleden in de Vlaamse beweging dat vraagstuk zou opgeworpen hebben, zou op z’n minst een beetje meewarig bekeken geweest zijn. Want dat impliceerde toen twee onwaarschijnlijke ontwikkelingen: dat Catalonië op een dag éénzijdig de onafhankelijkheid zou uitroepen van Spanje, én dat de Vlaams-nationalisten in de federale regering een dominante factor zouden vormen. Vandaag zijn beiden het geval, nog steeds een beetje tot ieders verrassing.
A political crisis can only be solved through dialogue. We call for a peaceful solution with respect for national and international order
“” Charles Michel (@CharlesMichel) October 27, 2017
Hoe ver kan en wil de N-VA z’n nek uitsteken voor Catalonië, nu de ‘broeders’ zich onafhankelijk hebben verklaard van Spanje? Niet bijster ver, zo blijkt: van erkenning is geen sprake. Maar premier Charles Michel (MR) steekt nu al z’n nek uit in Europa, met z’n blijvende oproep tot dialoog. De plotse discussie over asielaanvraag voor Charles Puigdemont, de Catalaanse leider, is dan ook het perfect rookgordijn voor N-VA, om toch maar hun steun aan Catalonië te tonen. [media-credit name=”AFP PHOTO / OSCAR DEL POZO” align=”aligncenter” width=”1024″]
[/media-credit] Het buikgevoel van de Vlaams-nationalisten schreeuwt erom de Catalanen te steunen, door dik en dun. Nu aan de kant blijven staan, en niet 100 procent achter de Catalanen te gaan staan, dat voelt als verraad. Maar de N-VA is niet de enige partij in de regering natuurlijk. En over Catalonië zijn, net zoals over Schotland, afspraken gemaakt binnen de federale ploeg, bij de vorming van de regering: erkenning kan, als het via een duidelijk exit-scenario verloopt, zoals Schotland. Voor Catalonië is dat scenario er niet, daarom is het een beetje improviseren. Premier Charles Michel (MR) bewandelt een weg die in Europa al uitzonderlijk is: hij zet zich niet eenzijdig aan de kant van de regering in Spanje, die spreekt van een “illegale actie” van de Catalanen en hun regering. Tot grote frustratie van premier Mariano Rajoy, de Spaanse premier veroordeelde Michel als eerste het geweld in Catalonië, en sprak hij in een tweet na de uitroeping van de onafhankelijkheid opnieuw over “een dialoog” en een “vreedzame oplossing”, waarbij hij geen woord repte over de “ongrondwettelijke” of “illegale” houding van Catalonië. Het is zowat het verst dat de premier wil en kan gaan, en dat beseft de N-VA ook. Uiteindelijk is heel het uitroepen van de onafhankelijkheid in Catalonië vooral een poging van Charles Puigdemont, de Catalaanse premier, om terug aan tafel te kunnen met Madrid, om te onderhandelen. Telkens herhalen dat “een dialoog” nodig is, is exact wat de Catalanen willen: ze geloven zelf niet dat hun onafhankelijkheid nu een feit zal zijn.
Politiek asiel is mbt Catalonië totaal niet aan de orde. Regering roept iedereen in Spanje op tot dialoog. Kalmeren, niet exciteren.
“” Alexander De Croo (@alexanderdecroo) October 29, 2017
Druk vanuit Vlaams Belang: ging de N-VA dan niets doen?
Maar het zette de N-VA wel in een lastig parket: Vlaams Belang wees er de afgelopen dagen iedereen gretig op dat onder meer vicepremier Jan Jambon (N-VA) in het verleden stoer aankondigde dat ze Catalonië wel zouden erkennen. Hun Vlaams-nationale flank lag dus kwetsbaar open. Theo Francken (N-VA) en diens impulsiviteit brachten daar verandering in. Want door die asielkwestie plots op tafel te leggen (ook al is er helemaal geen concrete vraag van Puigdemont of andere Catalanen), ontstond er een perfect rookgordijn. Francken deed dat relatief verstandig: hij wees erop dat de procedure bestaat, dat Puigdemont het zou kunnen doen, als hij dat zou willen. Zo kon hij zich meteen indekken voor kritiek: hij legde alleen maar de regels van asiel uit, niet meer. De Spaanse regering en vooral de centrumrechtse regeringspartij Partido Popular hapten gretig: ze haalden op Twitter hard uit naar Francken, en sleurden er zowaar de Syrische familie bij die geen asiel kreeg in België. Francken reageerde droog, “I won the case”, maar hij en de N-VA moeten zich stevig in de handen gewreven hebben: via zijn eerder kleine beleidsdomein kon Francken plots aan internationale politiek doen. En haalde hij plots ook de wereldpers.
#WirSchaffenDas is er blijkbaar voor vluchtelingen van overal ter wereld. Maar niet uit Catalonië. Die moeten we uitleveren aan Rajoy… ? pic.twitter.com/GPeZfmcnVt
“” Sander Loones (@SanderLoones) October 29, 2017
Coalitiepartners reageren mild: geen open conflict met N-VA, maar wel even dimmen nu voor Francken
De regeringspartners waren minder amused. Tweets van onder meer Alexander De Croo (Open Vld) waren duidelijk: dat politiek asiel is niet aan de orde. Maar tegelijk wil ook hij die ‘dialoog’. Premier Charles Michel riep z’n staatssecretaris Theo Francken (N-VA) dan uiteindelijk toch ter orde: “geen olie op het vuur te gooien” was de boodschap aan Francken. Geen open conflict dus met Francken, maar wel een milde tik op de vingers: “Dit is helemaal niet aan de orde van de dag. We herhalen onze oproep tot dialoog.” Soortgelijke reacties bij CD&V. Zo stelde Stefaan De Clerck (CD&V) dat “we best vanuit België geen probleem creëren dat er niet is en niet stoer doen rond iets dat niet aan de orde is.” Het zal de N-VA en Francken worst wezen: ze hebben mooi hun wat ‘rebelsere’ houding in de verf kunnen zetten en de Spaanse regering wat geprikt. Dat was exact wat ze nodig hadden, om hun ‘Catalaanse vrienden’ te kunnen blijven steunen. Een fundamentele koerswijzing ten opzicht van Catalonië zit er echt niet aan te komen, het is de N-VA echt geen regeringscrisis waard. Maar emotioneel ligt het wel voor N-VA. Het volstaat om ondervoorzitter Sander Loones (N-VA) op Twitter te volgen om te zien hoe belangrijk de kwestie is voor hen: in een hele stroom tweets onderstreept hij gisteren nog eens uitgebreid de steun van de Vlaams-nationalisten voor de Catalanen en kaartte hij de hypocrisie van de rest van Europa aan.
