Oostenrijk heeft de dubieuze eer om als eerste een bank te redden onder de nieuwe bankregels die sinds 1 januari 2016 van kracht zijn. Het betreft de Heta Asset Resolution AG, dat is de “bad bank” van het gefailleerde Hypo Alpe Adria. Die bank kampt met een tekort dat men nu bij de schuldeisers van de bank wil recupereren. Een van de schuldeisers is Dexia, de Belgisch-Franse restbank, die via haar Duitse dochter voor 395 miljoen euro is blootgesteld aan Heta.Sinds 1 januari van dit jaar zijn er nieuwe bankregels van kracht in de 28-lidstaten tellende Europese Unie (EU). De redding (‘bail out’) van banken met belastinggeld wordt daardoor – in theorie – verboden. Vanaf 1 januari 2016 geldt er een vastgelegde ‘volgorde van redders’ ingeval een bankfaillissement optreedt. Eerst dienen de aandeelhouders tussenbeide te komen, vervolgens de obligatiehouders van de te redden bank en als laatste de depositohouders die minimaal 100.000 euro (het bedrag van de depositogarantie) bij die instelling aanhouden.
Oostenrijk is nu het eerste EU-land dat van die nieuwe regels gebruik maakt. Het betreft de Heta Asset Resolution AG, dat is de “bad bank” van het gefailleerde Hypo Alpe Adria. Die bank kampt met een tekort van 7,5 miljard euro die men nu bij de schuldeisers van de bank wil recupereren.
Karinthië
Hypo Alpe Adria (HAA) was oorspronkelijk een kleine bank uit de regio Karinthië. In het begin van deze eeuw werd de instelling overgenomen door de Duitse Bayerische Landesbank. De Oostenrijkse bank kende een grote groei door de economische bloei van de nabijgelegen landen uit het voormalige Joegoslavië, maar door het uitbreken van de financiële crisis kwam ook Hypo Alpe Adria in zware problemen.
Zes jaar geleden trok Bayerische Landesbank zich terug uit de Oostenrijkse groep, waarop Hypo Alpe Adria door de Oostenrijkse regering genationaliseerd diende te worden. Die operatie is er echter niet in geslaagd om die situatie fundamenteel op te lossen.
Een faillissement was uitgesloten, aangezien die beslissing onmiddellijk zou leiden tot de activering van een garantie van 25 miljard euro die door Karinthië aan de bank was verstrekt. (Karinthië zelf heeft jaarlijkse belastinginkomsten van 2 miljard euro). Een faillissement van Hypo Alpe Adria zou dan ook Karinthië hebben meegesleurd, waardoor de Oostenrijkse regering had dienen tussen te komen. Karinthië heeft die garantie ondertussen gereduceerd tot 11 miljard euro, maar de ganse constructie blijft een tijdbom.
Schuldeiser moet 54 euro bijpassen voor elke 100 euro aan schulden
De rekening is gepeperd: de Oostenrijkse bankenregulator wil dat de schuldeisers 54 euro bijpassen voor elke 100 euro aan openstaande schulden. De betaling van de 46 euro die schuldeisers alsnog kunnen recupereren wordt gespreid over maximum zes jaar. Verder worden alle interestbetalingen met terugwerkende kracht tot 1 maart 2015 geannuleerd.
Wat bij dit alles bijzonder opvalt, is het feit dat deze nieuwe bancaire regels niet of nauwelijks ter sprake zijn gekomen in de massamedia, schreef Dirk Bauwens amper weken geleden op deze site. Terwijl potentiële bail-ins een groot risico vormen voor de deposito’s van beleggers, spaarders en zelfs van ondernemingen.
Spaarrekeninghouders blijven gespaard
De Oostenrijkse bail-in is dus een première onder de nieuwe regels en opent de deur voor toekomstige bail-ins in een systeem dat uiterst ondergekapitaliseerd blijft als gevolg van de blootstelling aan derivatenproducten en liquiditeitsproblemen. Hoewel de spaarrekeninghouders deze keer gespaard worden, is de boodschap duidelijk: overheden zullen er niet voor terugdeinzen de nieuwe regels toe te passen en zullen de schuldeisers voor de rekening laten opdraaien eerder dan een bank failliet te laten gaan. Met een globale economie die zonder de exorbitante stimulusmaatregelen al in een diepe recessie zou zitten en een bankensysteem dat vanwege de leningen aan de oliemarkten en opkomende economieën uiterst kwetsbaar blijft, mag de Oostenrijkse première niet echt verwonderen,
Uw en mijn spaargeld verkeren in reëel gevaar. En dat omwille van de ontoereikendheid van het depositogarantiestelsel, de bedenkelijke bankensituatie in Europa maar ook de nieuwe bail-in regels zelf. Het is dus aangewezen om te opteren voor een conservatieve bank met een behoorlijk eigen vermogen (minstens 10% van het balanstotaal) en daar niet meer dan een bedrag van 50.000 € aan te houden.