Acht Europese landen hebben een principieel akkoord voor de oprichting van een European Intervention Initiative ondertekend. De nieuwe entiteit moet een militair samenwerkingsverband bieden dat kan reageren op crisissen in de omgeving van de Europese grenzen, zonder dat op een betrokkenheid van de Noord-Atlantische Verdragsorganisatie (NAVO) of de Verenigde Staten beroep moet worden gedaan.

Aan de oorsprong van het European Intervention Initiative ligt Frankrijk, dat vooral wou bereiken dat ook Groot-Brittannië na zijn vertrek uit de Europese Unie dicht bij de Europese defensie betrokken zou kunnen blijven.

Slagkracht

Het European Intervention Initiative bestaat in eerste instantie uit Frankrijk, Duitsland, Groot-Brittannië, België, Denemarken, Estland, Nederland, Spanje en Portugal.

“We zijn ervan overtuigd dat de Europeanen op een sterke slagkracht moeten kunnen rekenen en over een organisme moeten kunnen beschikken die de regio en zijn soevereiniteit kan verdedigen,” verduidelijkte Florence Parly, Frans minister van defensie de motivatie achter het nieuwe samenwerkingsverband.

Het idee van een Europese defensiemacht werd in december vorig jaar gelanceerd door de Franse president Emmanuel Macron. In eerste instantie botste het voorstel vooral op scepsis, aangezien ook de Europese Unie een defensie-akkoord heeft gesloten om gezamenlijk wapens te ontwikkelen en troepen te ontplooien.

Ook onderhandelingen met Duitsland, dat door Frankrijk absoluut als een partner werd gewenst, sleepten geruime tijd aan. In eerste instantie was ook Italië bij het project betrokken, maar dat land trok zich terug nadat nationale verkiezingen hadden geleid tot een coalitie waarin Europese samenwerkingsverbanden met grote terughoudendheid worden bekeken.

NAVO

Ook Jens Stoltenberg, secretaris-generaal van de NAVO, reageerde positief op het project. “Het European Intervention Initiative kan de Europese militaire strijdkrachten helpen moderniseren en kan hen in staat stellen om in crisissituaties sneller tot een mobilisatie over te gaan,” aldus Stoltenberg.

Gehoopt wordt onder meer dat het samenwerkingsverband een antwoord kan bieden op aanslepende logistieke problemen waarbij een aanzienlijke vloot helikopters en jets wegens een gebrek aan onderdelen al lange tijd aan grond moeten worden gehouden.

Florence Parly zei tevens dat het initiatief gedeeltelijk tegemoet zou komen aan de vraag van de Amerikaanse president Donald Trump, die Europa tot grotere beveiligings-inspanningen zou willen aanzetten.

Frankrijk ziet zichzelf na de brexit als het nieuwe centrum van de Europese defensiestructuur.

De betrokkenheid van Groot-Brittannië zou bij de onderhandelingen geholpen hebben om de verschillen in visie tussen Duitsland en Frankrijk te overbruggen. Duitsland koestert immers een historische afkerigheid van militaire missies, terwijl Frankrijk voorstander is van snellere reacties op dreigende crisissen.

Voorbeeld daarvan zijn operaties in Mali zes jaar geleden, toen Frankrijk in het Afrikaanse land militair tussenkwam om te beletten dat islamistische militanten de macht over de regio in handen zouden krijgen.