“We moeten ons realiseren dat de democratie haar beste tijd heeft gehad. Wat is democratie? Minder dan vijftig procent van de mensen komt opdagen om te stemmen. Als dertig procent van de vijftig procent gaat stemmen, heb je maar vijftien procent. De democratie wordt vandaag dus gecontroleerd door minderheden en zal worden vervangen.”
Dat zegt Beppe Grillo, de Italiaanse komiek die in 2009 de Movimento Cinque Stelle (M5S) oprichtte, in een YouTube-interview (zie onder) met Ian Bremmer, een politiek wetenschapper gespecialiseerd in buitenlandpolitiek.
De Vijfsterrenbeweging is een politieke partij die er op minder dan 10 jaar tijd in is geslaagd ruim een derde van de Italiaanse kiesgerechtigden te overtuigen en die vandaag in een coalitieregering zit met de uiterst-rechtse Liga van Matteo Salvini (rechts op de foto onder, naast M5S-partijleider Di Maio). Deze laatste is de Italiaanse minister van Binnenlandse Zaken, maar wordt door velen als de nieuwe sterke man van Italië bestempeld.
© Getty Images
Stel het parlement willekeurig samen
Hoe die democratie vervangen moet worden? “Dat weet ik niet,” antwoordt Grillo. “We zouden bijvoorbeeld willekeurig een van de twee kamers van het parlement kunnen samenstellen. Proportioneel, op basis van leeftijd, inkomen, noord of zuid, man of vrouw… Op die manier zou iedereen vertegenwoordigd zijn.”
Grillo gaf de fakkel in september vorig jaar door aan huidig partijleider, Italiaans Minister van Economische Ontwikkeling en vice-premier Luigi Di Maio, maar speelt achter de schermen nog steeds een hoofdrol.
Terug naar de stadstaat
Volgens Grillo is de opkomst van het populisme een globaal fenomeen en hebben natiestaten vandaag niets meer te vertellen.
“70% van de goederen die in Italië worden verkocht worden verdeeld door multinationale bedrijven die zich op 2.000 km afstand bevinden. Met een tweet verstuurd vanuit de andere kant van de wereld kan je vandaag op een seconde het bestaan van een land veranderen. We gaan dus terug naar de stadstaten, waarbij de grenzen en de landen zullen verdwijnen.”
“M5S is een biologisch afbreekbare beweging”
Grillo blijft een voorstander van een referendum over de euro in zijn land. “Ik ben altijd een voorstander van referenda. Over alle onderwerpen, want het is het meest democratische hulpmiddel dat bestaat. Opgepast, de Vijfsterrenbeweging is biologisch afbreekbaar. Eens de mensen zich meer bewust worden en de kennis en de bereidheid hebben om beslissingen te nemen voor zichzelf, heeft de beweging geen bestaansreden meer.”
© EPA
“Een Plan B voor de euro”
Grillo: “Ik zeg niet dat we de euro moeten verlaten, ik zeg dat we het Italiaanse volk moeten laten beslissen om daarna een discussie op gang te brengen. We hebben een Plan B nodig. Nogmaals, met één enkele tweet kan men de toekomst van een land bezegelen. Hebben we dan geen plan B nodig voor onze munt? Ik ben zeker dat Frankrijk en Duitsland een Plan B hebben.”
De referendummachine ‘Rousseau’
De Vijfsterrenbeweging heeft een besturingssysteem geïntroduceerd dat de naam ‘Rousseau’ meekreeg en dat de Italianen moet toelaten via hun pc of iPhone mee belangrijke beslissingen te gaan nemen voor hun land. Deze hulpmiddelen werden van beneden af ontwikkeld, niet van boven af opgelegd, aldus Grillo.
“Toch zijn ‘Rousseau’ en het succes van de M5S slechts een begin,” betoogt de gewezen acteur en komiek: “We staan aan het begin van iets nieuws. De wereld verandert. Zelfs dit besturingssysteem, dat mensen wil betrekken door elke week referenda te organiseren, moet mee evolueren. Vandaag hebben we honderdvijftigduizend geregistreerde leden. Misschien stemt slechts de helft van hen, maar het is een werk in uitvoering.”
“Amerikaan kent slechts één religie: de dollar”
Bremmer vraagt Grillo ten slotte naar zijn mening over de Amerikaanse president Donald Trump (rechts op de foto onder met de Italiaanse premier Giuseppe Conte en Duits bondskanselier Angela Merkel):
“In het begin was ik een beetje geschrokken. Ik las zijn boek en had wel de perceptie dat hij zou winnen, omdat hij de confrontatie aanging met de pers, die hem aanviel. Dat is ook met ons gebeurd – hoe meer ze ons aanvielen, hoe populairder we werden. Het is raar en ik weet niet hoe het zal eindigen. Het blijft Amerika en de Amerikaan heeft intellectueel de dollar in gedachten. De dollar als religie.”
© EPA
