Brexit: no-deal komt met veel onzekerheid; Leave-stemmers blijven vastberaden

Leden van de Conservatieve Tory-partij hebben een plan om de Britse koningin Elizabeth te vragen de volgende Europese top bij te wonen om zo een nieuw uitstel van de brexit te bekomen. Deze Tories zijn dermate bezorgd dat de volgende Britse premier de wil van het parlement naast zich neer zal leggen dat ze het staatshoofd willen zien tussenkomen. Iets wat ze de voorbije 67 jaar nooit deed.

Wanhopige tijden vragen om wanhopige maatregelen. Het Britse Office for Budget Responsibility (OBR) strooide donderdag nog wat zout in de wonde door de publicatie van een rapport waarin de kwetsbaarheid van de Britse financiën nog eens werd onderstreept. Voor vele Britten is het ongemakkelijke lectuur. In geval van een no-deal voorspelt het OBR de Britten zwarte sneeuw.

  • De Britse schatkist zal meer inkomsten verliezen dan de besparingen die men realiseert omdat men geen geld meer aan Brussel moet.
  • Het Britse pond zal in waarde dalen tot pariteit met de euro.
  • Vastgoed zal tot 10% in waarde dalen, wat de belastinginkomsten uit vastgoed evenredig zou doen dalen, goed voor een gat van 30 miljard pond in de schatkist.
  • BTW en bedrijfsbelastingen zullen jaarlijks met 10 miljard pond dalen, terwijl sociale hulpprogramma’s 2,7 miljard pond per jaar zullen stijgen.
  • Tegen midden 2021 zou het bruto binnenlands product (bbp) 4 procent lager liggen dan wat het OBR in maart had vooropgesteld, in geval van een brexit mét akkoord.

Het voeden van angst in een onzekere situatie is een beproefde tactiek en zeer en vogue 

Het voeden van angst in een onzekere situatie is een beproefde tactiek en zeer en vogue bij politici. Toen brexit 3 jaar geleden werd gestemd voorspelde toenmalig minister van Financiën George Osborne dat binnen de twee jaar 820.000 jobs verloren zouden gaan indien er geen overgangsdeal kwam. Drie jaar later staat de werkloosheid in het VK op zijn laagste niveau ooit.

Toch is de analyse van de OBR niet zonder belang, omdat een no-deal een steeds waarschijnlijker scenario wordt. Wanneer Boris Johnson straks Downing Street 10 betreedt zal hij geen parlementaire meerderheid achter zich hebben. Die heeft hij niet nodig om een no-deal Brexit af te kondigen. Hij heeft wel een meerderheid nodig om die no-dealbrexit in goede banen te leiden.

Brexit: heikel punt blijft de Ierse backstop

Johnson kan dus 2 zaken doen. Hij kan onmiddellijk verkiezingen uitschrijven en campagne voeren met de belofte de brexit te zullen waarmaken en een tweede referendum te zullen verhinderen. Daarnaast kan hij een alternatief akkoord met de EU proberen te onderhandelen, wat de transitieperiode automatisch zou verlengen.

Heikel punt daarbij blijft de Ierse backstop. Zowel het Verenigd Koninkrijk als de Europese Unie hebben in een vroeg stadium van het brexitproces aangekondigd dat ze liever geen harde grens zien tussen Ierland (dat bij de EU blijft) en Noord-Ierland (dat bij het VK blijft).

Deze ’terugvaloplossing’ wil dat het VK in de Europese douane-unie blijft om checks tussen Noord-Ierland en de rest van het VK te voorkomen. Op die manier blijft ook de grens tussen Ierland en Noord-Ierland open. Maar vele Conservatieven willen hier niet van weten. Ze eisen dat het VK na de brexit zelf handelsverdragen kan sluiten. Dat is uitgesloten als je in een douane-unie zit met de Europese Unie.

Tot op vandaag lijkt er geen alternatief voor het probleem gevonden. Dat maakt een no-deal dus een reële mogelijkheid. Gelukkig is politiek vaak ook het talent om nieuwe oplossingen te bedenken en verwachtingen bij te stellen.

De brexit blijft dus een sprong in het onbekende, maar Leave-stemmers tonen zich vandaag meer vastberaden dan 3 jaar geleden om de uitstap uit de EU waar te maken. Als Johnson zijn dreigementen waar maakt, zal hij de Britten (en de EU) ervan moeten overtuigen dat hij de risico’s van een no-dealbrexit begrijpt en een plan heeft om ze te minimaliseren. Daarbij zal hij de Britten moeten uitleggen wat de mogelijke gevolgen en kosten ervan zijn. Zijn laatste optreden in dat verband (zie video onder) leek meer op dat van een stand-up comedian.

Misschien blijft een deal dus nog altijd beter dan een no-deal.

Meer