De christendemocraten likken hun wonden na de verkiezingsnederlaag. Voorzitter Wouter Beke (CD&V) kwam zwaar beschadigd uit de race en lijkt het stokje quasi zeker te gaan doorgeven. Iedereen speculeert volop over wie de nieuwe christendemocratische leider zal worden. Hilde Crevits (CD&V) haar naam valt uitdrukkelijk. Maar wil zij wel? En indien niet, wie staat dan klaar?
Dit weekend verscheen één van de mooist geschreven, maar tegelijk ook een bijzonder pijnlijk stuk over CD&V. De Tijd ging op zoek naar de oorzaken van de opgang van Vlaams Belang, in la Flandre profonde: Leopoldsburg. Want uitgerekend in de thuisbasis van voorzitter Wouter Beke, jarenlang de ideologische leider, de man van ‘het moedige midden’, maakte Vlaams Belang de grote sprong voorwaarts. Extreemrechts sprong in Leopoldsburg naar 25,2 procent, terwijl ook de N-VA nog eens 22,1 procent haalde. Zijn eigen CD&V bleef achter met 19,9 procent.
Het is tekenend voor de malaise waar CD&V in zit: zwaar verlies in de bastions van Limburg en West-Vlaanderen, waar plots Vlaams Belang met hun kiezers is gaan lopen. En ook wel voor de crisis rond het leiderschap. Want de nederlaag wordt intern wel degelijk op het conto van Beke geschreven, meer dan op dat van Hilde Crevits, die nochtans boegbeeld was.
Een interne commissie moet de nederlaag nu gaan dissecteren, wat harde conclusies trekken, en met mogelijke oplossingen komen. Want CD&V moet zichzelf heruitvinden. En niemand die er intern aan twijfelt dat Beke daarbij plaats moet ruimen voor een ander, nieuw verhaal. Alleen gaat Beke voorlopig nog niet opzij, hij wil graag de onderhandelingen voeren over regeringsvorming en eventueel een ministerpost claimen. De vraag is of zijn partij hem dat nog gunt.
“Ik hoop op Hilde Crevits”
Eric Van Rompuy, afscheidnemend parlementslid en oud-minister, maar vooral éminence grise en lid van de invloedrijke clan Van Rompuy, gooit alvast de steen in de kikkerpoel: er is dringend nieuw leiderschap nodig. En Van Rompuy draait niet rond de pot over wie dat moet zijn: “Ik hoop dat Hilde Crevits de nieuwe voorzitter wordt. Zij zou de geknipte figuur zijn om onze boodschap te vertalen naar een breed publiek. Al weet ik niet of zij dat wil”, zegt hij in De Zondag.
Dat laatste is dé vraag rond Crevits: heeft ze zin om de rol van voorzitter op te nemen? Het is een publiek geheim dat Crevits zeer graag minister is, en zich op het Vlaamse niveau als een vis in het water voelt. Wil ze nu plots verkassen naar de Wetstraat 89, om een zieltogende partij de reanimeren? Indien ze wil, is de job voor haar, daar twijfelt niemand aan. Haar score bij de verkiezingen was duidelijk: met kop en schouders de meeste stemmen gehaald, en ondanks alles haar CD&V toch de grootste gemaakt in West-Vlaanderen.
Crevits is voorlopig samen met Beke ook uitdrukkelijk aangeduid om de coalitiebesprekingen mee te voeren, zowel Vlaams als federaal. Maar het zou niet slecht zijn, moest ze kleur bekennen over haar ambities: dan weet heel CD&V meteen waar ze aan toe is.
Wie kan de partij bijeen brengen?
Indien Crevits past voor het voorzitterschap, is het een beetje zoeken naar kandidaten. Hendrik Bogaert en ook Raf Terwingen hebben zich al gemeld. Maar beiden lijken weinig kans te hebben: ze ontbreken draagvlak en haalden ook geen fameus verkiezingsresultaat. Terwingen raakte zelfs niet herverkozen: hij moest opzij voor Beke en betaalde daarvoor een forse prijs in Limburg. Maar voorzitter word je niet uit rancune.
Puur op basis van de uitslag mag Koen Geens het meeste aanspraak maken op de voorzittershamer, als Crevits niet wil. De afscheidnemende minister van Justitie kon goede rapporten voorleggen over zijn regeringswerk, en haalde na Crevits en Beke de beste persoonlijk verkiezingsuitslag. In het moeilijke Vlaams-Brabant hield hij stand. En hij heeft een meer verzoenend, bijna vaderlijk imago: hij zou de partij bijeen kunnen brengen en misschien zelfs de moeilijke relaties met de zuil wat herstellen. Zijn naam circuleert dan ook.
Maar Geens (61 jaar) heeft z’n leeftijd niet mee, als CD&V wil verjongen. Nieuw talent zoals Vincent Van Peteghem is dan wel een optie: velen in de partij wijzen naar hem als de keuze van de toekomst. Het zou niet verbazen als Van Peteghem straks het intern comité gaat leiden dat de verkiezingen moet analyseren.
Een soortgelijke keuze is Benjamin Dalle, de studax van de partij. Maar Brussel was geen succes voor CD&V. Hetzelfde geldt voor Peter Van Rompuy, ook een coming man voor de christendemocraten. Maar voor beiden komt het voorzitterschap toch wel erg vroeg.
Alleen: geschikte kandidaten zijn op één hand te tellen. Want anders dan bijvoorbeeld N-VA of sp.a vernieuwde CD&V allerminst haar politiek personeel tijdens de verkiezingen. Heel veel al zittende parlementsleden kwamen terug, en weinig nieuwelingen maakten hun intrede. Het maakt de zoektocht niet makkelijker, net op het moment dat de partij om nieuwe, frisse leiding schreeuwt.
CD&V gaat zo naar een wat woelige periode intern: iedereen zit naar iedereen te kijken. Het vacuum aan de top is zichtbaar, als oude krijgers zoals Van Rompuy openlijk zich uitspreken over wie voorzitter moet worden. Het zou zeker voor de partij goed zijn, als snel wat knopen worden doorgehakt. Zeker omdat het federaal bijzonder moeilijk dreigt te worden, en binnen zes maanden vervroegde verkiezingen niet uitgesloten zijn. Ook dat gaf Van Rompuy al aan: het wordt zo moeilijk dat straks naar de stembus gaan over confederalisme niet uitgesloten is. Maar met welke leider voor CD&V dan, op dat moment? Dat is voorlopig de vraag.
