De gigantische oogst digitale data zou kunnen worden gebruikt als de basis voor een stelsel dat een universeel basisinkomen financiert. Dat benadrukt Tristan Greene, specialist artificiële intelligentie bij de nieuwssite The Next Web.
Greene ziet voldoende redenen om een dergelijke ingreep te motiveren. Data vormen immers de grondstof voor de artificiële intelligentie die automatisering nodig heeft en dus mensen uit de arbeidsmarkt duwt. Een datataks moet volgens Greene vermijden dat de burger door het uitlenen van zijn persoonlijke gegevens uiteindelijk zelf in allerlei problemen – zoals werkloosheid of armoede – terecht komt. “Een universeel basisinkomen geeft burgers een maandelijks bedrag waarmee in het dagelijkse levensonderhoud kan worden voorzien,” zegt Greene. “Het systeem kan volgens experts een effectief antwoord bieden op werkloosheid en armoede. Tevens zouden honderden ondersteunende welzijnsprogramma’s kunnen worden vervangen.” “Bovendien kan het universeel basisinkomen een aantal ongunstige gevolgen van de automatisering wegwerken.”
Lapmiddel?
Anderzijds wordt opgemerkt dat een universeel basisinkomen slechts een lapmiddel is en geen fundamentele oplossing aanreikt.” Greene verwijst daarbij naar Steve Fuller, expert artificiële intelligentie, die eerder al betoogde dat het universeel basisinkomen geen oplossing biedt. “Het heeft geen zin om geld te geven aan mensen die hun baan verliezen,” betoogt Fuller. “Maximaal is er sprake van een tijdelijke oplossing. Er is echter nood aan een permanent antwoord op de nadelige consequenties van de automatisering op de tewerkstelling. Daarvoor kan beroep worden gedaan op de grote oogst data waarop grote technologiebedrijven zoals Google en Facebook hun winstmodel bouwen.” “Bedrijven kunnen gedwongen worden een vergoeding te betalen aan de burgers die persoonlijke gegevens ter beschikking stellen,” zegt Fuller. “Op die manier zou een geregeld inkomen kunnen worden gegenereerd. Dat zou de nood aan een universeel basisinkomen overbodig maken.” Het voorstel van Fuller is volgens Greene alvast een interessant idee, maar zou wel moeten worden onderzocht op welke manier het stelsel zou kunnen worden geïmplementeerd. Hij is in ieder geval van mening dat moet uitgesloten worden dat deze vergoedingen in kortingen en tegoeden zouden worden uitbetaald. “Op die manier zouden de bedrijven immers nog meer macht over het publiek verwerven,” zegt Greene. “Tegoeden voor streamingdiensten of andere online services helpen niet om rekeningen te betalen wanneer men door de automatisering in de werkloosheid is geduwd.”
Biljoen dollar
Wel kan volgens Greene een fiscale heffing worden ingevoerd op data die door artificiële intelligentie worden gebruikt. “De inkomsten van deze taks zouden werklozen kunnen betalen en een bescherming tegen armoede opbouwen. Op die manier kunnen bedrijven gedwongen worden een bijdrage te leveren voor problemen die ze zelf hebben helpen creëren.” Greene wijst er daarbij op dat de meeste mensen geen enkel idee hebben over de berg persoonlijke gegevens die ze aan de technologiebedrijven leveren. “De meeste mensen tolereren die praktijken omdat ze het systeem als een rechtvaardige ruil zien voor het gratis gebruik van allerlei online diensten die de technologiebedrijven bieden,” zegt hij. “Er is echter geen sprake van een evenwichtige balans. Dat wordt al snel duidelijk wanneer men naar de marktwaarde van deze ondernemingen kijkt. Google, Microsoft, Facebook, Amazon en Apple zullen wellicht allemaal snel een waarde van meer dan een biljoen dollar bereiken. Die waardecreatie is grotendeels gebouwd op basis van toepassingen rond artificiële intelligentie.” “Met een dergelijke rijkdom hebben deze bedrijven de ruimte om een bijdrage voor een universeel basisinkomen te leveren,” betoogt Greene. (mah)