Wordt 2019 het jaar van de Brexit? Hoe draaien de verkiezingen uit voor het Europese parlement? En zitten wereldleiders zoals Justin Trudeau en Benjamin Netanyahu op het einde van het jaar nog in het zadel? Dit zijn tien evenementen die 2019 zullen tekenen.

1. Nigeria: algemene verkiezingen (16 februari)

© EPA

De eerste belangrijke verkiezing in het jaar 2019 vindt in Nigeria plaats. Daar wordt zittend president Muhammadu Buhari (76, foto boven) uitgedaagd door Atiku Abubakar (72). Opvallend: van verjonging aan de leiding van de grootste economie van Afrika zal geen sprake zijn. Beide kandidaten zijn oud genoeg om grootvader te zijn van liefst 60 procent van de burgers van Nigeria.

Hopelijk verlopen de verkiezingen even rustig als in 2015, toen met Buhari als nieuwe president de macht van de ene politieke partij naar de andere werd overgedragen. Voor het eerst sinds de herintroductie van de democratie in 1999 gebeurde dat op een vreedzame manier. Het is nu de vraag of de Nigeriaanse bevolking zich in de visie van een van beide kandidaten zal kunnen vinden. De hard bevochten verkiezingen in Nigeria zouden wel eens geen eenduidig resultaat kunnen opleveren, wat op zich onrust en geweld in het land kan veroorzaken.

2. Verenigd Koninkrijk: Brexit Day (29 maart)

© EPA

Volgens de huidige wetgeving in Londen moet het Verenigd Koninkrijk op 29 maart officieel uit de Europese Unie stappen. Daarmee zou een einde komen aan de lange procedure die bijna twee jaar geleden door de Britse premier Theresa May werd ingezet. Al is het nog steeds de vraag of de Brexit op 29 maart wel zal kunnen doorgaan. En of er überhaupt een Brexit zal komen.

Het Britse parlement heeft de deal van premier May met overdonderende meerderheid weggestemd. Nu is het koffiedik kijken over wat er moet gebeuren. De Brexit zou een paar maanden kunnen worden uitgesteld als Europa van oordeel is dat de lidstaten er voordeel uit kunnen halen. Dat zou betekenen dat een nieuwe deal beter zou zijn voor de Europese economie, of dat het Verenigd Koninkrijk een tweede referendum zou houden.

In dat laatste geval kan de Brexit in 2019 dus zelfs nog geschrapt worden. Hoe dichter we bij de deadline van 29 maart komen, hoe onduidelijker de toekomst voor alle partijen wordt.

3. Oekraïne: presidentsverkiezingen (31 maart)

© EPA

Oekraïne is al enkele jaren een van de woeligste landen op het Europese continent, en daar zit de spanning met Rusland natuurlijk voor veel tussen. Maar ook politiek heeft de zogenaamde Oranje Revolutie uit 2004 niet de veranderingen gebracht waarop de bevolking had gehoopt. Hetzelfde geldt voor de revolutie van 2014 toen de regering omver werd geworpen. In het oosten escaleerde die opstand, waardoor Rusland tussenbeide kwam en tot de omstreden annexatie van de Krim opriep.

Ook nu hopen de inwoners van Oekraïne op een frisse wind die het land vooruitgang kan bieden. Nog steeds heerst corruptie in Oekraïne, de economie blijft stagneren, en ook de trage evolutie naar een toekomst binnen Europa frustreert de bevolking. Veel vernieuwing zit er vermoedelijk niet aan te komen, want de kandidaten voor de verkiezingen van eind maart zijn de zittende president Petro Poroshenko en de voormalige premier Yulia Tymoshenko.

Intussen kijkt ook Rusland weer mee naar het verloop van de verkiezingen in Oekraïne. Het Kremlin kan de resultaten niet rechtstreeks beïnvloeden, maar zal zich mogelijk wel bemoeien, bijvoorbeeld door de toename van de militaire druk.

4. India: algemene verkiezingen (april-mei)

© EPA

In het voorjaar trekken zo’n 850 miljoen inwoners van India naar de stembus om te oordelen of Narendra Modi na vier jaar zijn ambt als premier kan verlengen. Bij recente verkiezingen verloor zijn partij in provincies waar ze in het verleden juist altijd goed gepresteerd hebben. Dat lijkt een waarschuwing voor Modi en misschien een voorbode voor een nederlaag.

Onder zijn leiding is India de snelst groeiende economie ter wereld geworden. Er is ook fors geïnvesteerd in de broodnodige uitbreiding van de fysieke infrastructuur in India. Volgens zijn tegenstanders zijn z’n ambitieuze hervormingen, vooral op het vlak van gezondheid, toch gestagneerd, en is hij er niet in geslaagd om de stijgende prijzen aan te pakken. Vooral dat laatste maakt hem niet populair bij boeren, en dat is het grootste blok onder de kiezers.

5. Indonesië: presidentsverkiezingen (17 april)

© EPA

Net zoals in 2014 neemt Joko Widodo (links op foto), de huidige president, het in Indonesië op tegen Prabowo Subianto (rechts op foto). Maar voor die uitdager is er in vijf jaar toch veel veranderd. De politiek van Indonesië wordt veel meer bepaald door de islam. Subianto heeft verschillende sterke islamitische partijen achter zich kunnen krijgen.

Widodo heeft op zijn beurt een conservatieve geestelijke als running mate gekozen. Intussen halen de meeste inwoners van Indonesië hun nieuws via de sociale media. Op Facebook circuleert dan ook veel ‘fake news’ dat het vertrouwen in de regering ernstig ondermijnd heeft.

6. Europa: parlementsverkiezingen (23-26 mei)

© EPA

Politiek in Europa wordt al enkele jaren gedomineerd door de opkomst van extreemrechtse partijen. Ook nu is het uitkijken naar partijen die onder het motto ‘eigen land eerst’ de Europese instellingen steeds meer beginnen te domineren. Dat komt vooral enkele populisten goed uit, zoals de Italiaanse minister van Binnenlandse Zaken Matteo Salvini en de Hongaarse premier Viktor Orban. In hun land scoren ze al een tijdje dankzij een sterk anti-EU-gevoel.

Voor Europa wordt dit bijgevolg een heel belangrijke verkiezing. Bij een groei van dat soort partijen zou het nog moeilijker worden om tot akkoorden te komen tussen verschillende grootmachten.

7. Zuid-Afrika: algemene verkiezingen (tussen mei en augustus)

© EPA

Voor de oudere burgers van Zuid-Afrika is het Afrikaans Nationaal Congres (ANC) nog steeds het symbool van het einde van de apartheid. Maar bij de jongere delen van de bevolking is dit vooral de partij die al hun hele leven de macht heeft in Zuid-Afrika. De zittende president Cyril Ramaphosa zal meer dan ooit de jongere bewoners van zijn land moeten overtuigen om voor het ANC te stemmen.

Het is dus de vraag of zich een beter alternatief voor kiezers zal aandienen. Een kwarteeuw nadat het blanke leiderschap beëindigd werd, twijfelt de bevolking steeds meer of er geen wissel van de macht moet komen. Zuid-Afrika wordt geteisterd door chronische problemen zoals ongelijkheid en corruptie.

8. Canada: federale verkiezingen (21 oktober)

© EPA

Voor de rest van de wereld lijkt er geen twijfel mogelijk over een herverkiezing van premier Justin Trudeau. De man behaalde in 2015 een ruime overwinning en werd al snel ook in andere landen een opvallende en graag geziene figuur. Maar vier jaar later is de populariteit van Trudeau en zijn partij in Canada toch flink gedaald.

In 2017 behaalden centrumrechtse partijen overwinningen in Ontario en Quebec, wat doet vermoeden dat de verkiezingen dit jaar veel spannender zullen worden. Dankzij een breuk in de centrumrechtse Conservatieve Partij zou Justin Trudeau wel opnieuw de macht kunnen grijpen, maar de liberalen zullen het dan wel met minder zetels moeten doen.

9. Argentinië: algemene verkiezingen (27 oktober)

© EPA

De huidige president van Argentinië, president Mauricio Macri, ooit een rijke zakenman, had bij zijn vorige verkiezing gehoopt dat hij met een pijnlijk soberheidsbeleid de economie van het land nieuw leven zou kunnen inblazen. Dat is niet gebeurd, waardoor zijn voorganger, Cristina Fernandez de Kirchner, op een comeback hoopt. Nochtans zijn haar uitgaven als president de reden waarom zo’n soberheidsbeleid noodzakelijk was.

De belangrijkste vraag voor de verkiezingen: zal de economische spanning Argentinië opnieuw naar links duwen, of niet?

10. Israël: algemene verkiezingen (9 april)

© EPA

Tot slot trekt ook Israël in 2019 naar de stembus. De verkiezingen aldaar waren oorspronkelijk gepland voor november, maar zijn nu vervroegd naar 9 april, omdat de regering Nethanyahu kort voor Kerstmis viel. De kans dat zo een einde komt aan het beleid van premier Benjamin Netanyahu bestaat, maar wordt gering geacht. Nethanyahu is al sinds 2009 aan de macht en zou bij een nieuwe verkiezing de langstzittende eerste minister in de geschiedenis van Israël worden.

Het zijn vooral zijn persoonlijke problemen die hem van de macht zouden kunnen verdrijven. Netanyahu wordt vervolgd wegens corruptie in drie verschillende zaken. Dat zou zijn kansen serieus kunnen doen slinken. Bovendien heeft hij al een fragiele coalitie in de regering en er zijn genoeg rivalen die de handschoen tegen de premier willen opnemen. Mogelijk wordt dit toch de spannendste verkiezing waar ook ter wereld in 2019.