De wereld is nu volledig afhankelijk van GPS … en we hebben geen ‘Plan B’

Een belangrijk gedeelte van de wereldeconomie functioneert op satellietnavigatie, die geleverd wordt door het Global Positioning System (GPS) van het Amerikaanse leger. Wanneer dat systeem met problemen wordt geconfronteerd, dreigen dan ook grote gevolgen. Dat zegt Paul Tullis, redacteur bij het magazine Bloomberg Businessweek. Toch wijst Tullis erop dat er voor het systeem geen enkele degelijke backup is voorzien, wat grote gevolgen zou kunnen hebben.

“De rampzalige gevolgen van problemen met de Amerikaanse satellietnavigatie kon twee jaar geleden worden geregistreerd, toen een fout bij een upgrade van het netwerk wereldwijd voor een grote chaos zorgde”, betoogt Tullis.

“Het is bijzonder moeilijk zich voor te stellen in welke mate de wereld afhankelijk is geworden van satellietnavigatie sinds het Amerikaanse ministerie van landsverdediging het Global Positioning Systeem bij de eeuwwisseling voor het publiek toegankelijk begon te maken. Er zijn op dit ogenblik 2 miljard toestellen met satellietnavigatie operationeel en volgens een aantal berekeningen zal dat aantal over vier jaar tot 7 miljard apparaten zijn opgelopen.”

Kritische infrastructuur

“Niet alleen de militaire wereld en de hulpdiensten steunen op satellietnavigatie”, zegt Tullis. “Dat geldt ook voor de telecomsector, banken, luchtvaartmaatschappijen, nutsvoorzieningen, computersystemen en televisie. Het Amerikaanse ministerie van binnenlandse veiligheid heeft aan zestien infrastructuursectoren als een cruciale activiteit aangeduid. Daarvan blijken veertien sectoren van satellietnavigatie afhankelijk te zijn. “

“Sommige sectoren – net zoals de financiële markten – hebben een eigen backup, maar die werking is vaak beperkt. De Amerikaanse democratische volksvertegenwoordiger John Garamendi heeft al gewaarschuwd dat satellietnavigatie het meest cruciale element van de moderne economie is.”

Geen gsm, geen bankautomaat, …

“Zonder satellietnavigatie zal geen enkele mobiele telefoon en geen enkele bankautomaat werken,” aldus nog Garamendi. Sinds het incident twee jaar geleden, toen het defect voor een chaos van elf uur leidde, heeft de Amerikaanse overheid volgens critici echter geen enkele verbetering doorgevoerd.

Daarbij wordt opgemerkt dat het probleem bovendien slechts te wijten was aan een onschuldige vergissing. De gevolgen van een gerichte aanval zou volgens hen nog veel erger kunnen zijn. Onder meer de organisatie Resilient Navigation and Timing Foundation maakte een vergelijking met de veronachtzaming van waarschuwingssignalen voor zware orkanen.

Space Force

De navigatiesatellieten staan ook in de ruimte aan potentiële bedreigingen bloot. Onder meer wordt gewezen op mogelijke schade door ruimte-afval, maar ook hier kunnen vijandige machten aanvallen plannen. Onder meer die infrastructuur zou de Amerikaanse Space Force, die door president Donald Trump aangekondigd, moeten helpen beschermen.

Maar ook particulieren kunnen het systeem in het gedrang brengen, onder meer wanneer ze met illegale apparatuur hun locatie voor hun werkgever of andere partijen proberen te verbergen. Financiële instellingen en andere bedrijven kunnen daarnaast eveneens het mikpunt worden van bewuste en malafide manipulaties.

Oplossing?

Er worden wel nieuwe satellieten gepland die een aantal problemen kunnen oplossen, maar ook zij zullen geen waterdichte beveiliging kunnen garanderen. “Hoewel een superieure technologie kan helpen, zou het veiliger zijn om de afhankelijkheid van de wereldeconomie van satellietnavigatie te beperken,” beklemtoont Garamendi.

Hij stuurt aan op een implementatie van de Enhanced Long-Range Navigation (eLoran), een backup-systeem op begane grond. Dat systeem zou volgens het Amerikaanse Congres een investering van 200 miljoen dollar kunnen vergen. Onder de twee vorige regeringen werd de installatie van eLoran echter telkens opgeschort.

Meer