China heeft grote plannen om wereldleider te worden in robotica, elektrische wagens, biotech en telecom. Daarvoor moeten buitenlandse bedrijven worden overgenomen. Vooral Duitse bedrijven zijn een gegeerd doelwit. Duitse kmo’s varen wel bij deze gang van zaken. Maar daarmee komt het gouden tijdperk van Duitsland ten einde. ‘Made in Germany’ wordt straks gewoon ‘Made in China’.
In alle stilte hebben de Chinezen de voorbije jaren een reeks Duitse kmo’s overgenomen in cruciale industriële niches. De laatste in de rij zijn de gerenommeerde Duitse meubelmaker Rolf Benz die voor 99 miljoen euro wordt overgenomen door het Chinese KUKA en de Berlijnse dataspecialist Data Artisans die in handen kwam van de Chinese webwinkel Alibaba.
Maar de gretigheid waarmee Duitse ondernemers voor Chinees geld vallen, dreigt onze oosterburen zuur op te breken. Samen met hun bedrijven komen ook de Duitse know-how en decennia aan vakmanschap in Chinese handen.
Er zijn overnames en er is namaak
Dan is er nog de namaak. Voor het zoveelste jaar op rij ging de „Plagiarius-Prijs“ voor de beste kopie op de ‘Ambiente’-Messe in Frankfurt dit jaar opnieuw naar Chinezen. 71% van de Duitse bedrijven zegt te worden gekopieerd, met China als belangrijkste dief van intellectueel eigendom.
In de Duitse pers begint de toon tegenover China langzaam te veranderen. Lange tijd werd China als een bondgenoot beschouwd, waarmee zaken kon worden gedaan. Een mega-afzetmarkt voor Duitse werktuigen en voor de Duitse autosector, die 14% van het Duitse bbp genereert en 800.000 mensen tewerkstelt.
Duitsers lopen nu in de weg van China
Maar stilaan komt men daarvan terug. Duitse ondernemers beginnen te begrijpen dat China nu de concurrentie op de wereldmarkt aangaat met Duitse bedrijven. En met de technologie die de Duitsers hen hebben geleverd. China wil van zijn Duitse partners af, omdat het concurrenten zijn geworden. De Chinezen willen hun eigen ‘Made in China’-producten slijten, geproduceerd naar Duitse standaarden. Ze willen in zee gaan met de Amerikanen. Dat ten koste van de Europeanen in het algemeen en van Duitsland in het bijzonder.
Ook in Washington regeert anti-Duits sentiment
De Duitsers zitten tussen hamer en aambeeld, met aan de ene kant China, dat zich van de Duitsers wil ontdoen en aan de andere kant de VS, waar in het Witte Huis een man ziet die zijn basis heeft beloofd ‘dat hij geen Mercedes-Benz meer op Fifth Avenue in New York wil zien rijden’. Jarenlang was de Duitse economie de motor van de eurozone. Maar net dat lijkt nu het probleem te zijn. Succes maakt blind en lui. De OESO heeft de groeiverwachting voor de Duitse economie voor 2019 ondertussen gehalveerd.
In eigen land wordt Duitse ondernemers nu een gebrek aan ondernemerschap verweten, nochtans iets wat het land groot heeft gemaakt en Duitsland een globaal imago van ‘Gründlichkeit‘ en ‘Pünktlichkeit‘ heeft bezorgd. Maar Chinese investeerders tonen zich sneller en alerter dan Duitse kopers, die meestal te laat op het appel verschijnen. Op vlak van elektrische wagens vertoont Duitsland daarbovenop stilaan een onrustwekkende achterstand.
Duitsland wordt eindelijk wakker
Het land heeft de controle op overnames door niet-Europese bedrijven recent sterk opgevoerd in een poging Chinese investeerders uit strategische sectoren te houden. Een reeks overnames stootten trouwen op een Duits veto. Duitsland wordt dus eindelijk wakker. Te laat vrezen velen.
Want desondanks voerden Chinese bedrijven hun investeringen in Duitsland in 2018 met 300 miljoen euro op tot 2,1 miljard euro, aldus berekeningen van het Mercator Institute for China Studies (MERICS) en de Amerikaanse Rhodium Group. In dat bedrag is de 7,3 miljard euro die het Chinese Geely betaalde voor 9,3 % van de aandelen in de Duitse automaker Daimler niet inbegrepen. Omdat minimum 10% van de aandelen van een onderneming moet worden overgenomen om als directe buitenlandse investering te worden beschouwd.
