Vol ongeloof volgt men in de Wetstraat de poging van Elio Di Rupo (PS) om zichzelf opnieuw in de Zestien te werken. De 67-jarige lijkt er alles aan te willen doen om het initiatief te krijgen. Maar de vraag is of een hele stoet partijvoorzitters, van een andere generatie en andere ideologie, zomaar mee springt in de rode dans.
“Elio Di Rupo is duidelijk opnieuw de man binnen zijn partij, van Paul Magnette is geen sprake meer. Maar hij opnieuw premier? Dat is voor niemand een goed idee, wij zitten daar ook echt niet meer op te wachten. Want laat ons eerlijk zijn, als de gemiddelde tv-kijkende Vlaming Di Rupo ziet verschijnen, worden ze niet vrolijk.”
Zelfs bij de sp.a-top is weinig animo over de comeback van Di Rupo. Niet toevallig voerde voorzitter John Crombez campagne samen met Paul Magnette, niet met de ex-premier. Magnette, de voormalige Waalse minister-president, leek lange tijd de echte sterke man binnen de PS. Crombez liet ook in interviews verstaan dat hij erop rekende dat het Magnette zou zijn, en niet Di Rupo, als de socialisten de premier zouden leveren.
“Laat ons er niet aan twijfelen, het is Di Rupo die helemaal terug de baas is”, zo is bij sp.a te horen. En die Di Rupo heeft duidelijke ambities. Buitenkomend aan het paleis na een audiëntie bij de koning draaide de PS-voorzitter niet rond de pot. Twee zaken stelde hij duidelijk: de socialistische familie is de grootste, en het is tijd voor een snelle regeringsvorming, zeker in de deelstaten. Met andere woorden: hij eist het initiatief. Op de RTBF gaf hij meteen ook aan wie in de regering moet volgens hem.
Di Rupo stuurt meteen aan op een Vlinder-coalitie: socialisten, liberalen, christendemocraten én groenen, allemaal in bad, behalve de N-VA. Met die coalitie sloot hij in 2011 het Vlinder-akkoord.
Lange tanden bij CD&V
Net als bij sp.a ziet men bij CD&V met lange tanden Di Rupo weer komen. Al voor de verkiezingen was er heel weinig enthousiasme over de PS bij de christendemocraten. Hoewel ze zelf niet altijd even gelukkig waren in de Zweedse coalitie, zijn ze de harde en soms irrationele oppositie van Di Rupo en co niet vergeten. Zeker ten opzichte van Charles Michel (MR) gedroeg de PS zich abnormaal agressief. En laat Michel nu net zeer dicht bij Wouter Beke (CD&V) staan.
Biedt hij de MR meer dan enkel het federale niveau?
De MR zelf kijkt voorzichtig de kat uit de boom. Ze verloren wel de verkiezingen, maar minder dan verwacht. En ze zijn stevig de tweede partij in Wallonië. Als Di Rupo echt een brede federale coalitie zal willen leiden, dan doet hij er verstandig aan om in de deelstaten, Wallonië en Brussel, de MR ook mee te nemen voor gesprekken en mogelijke coalities. Het lijkt ondenkbaar voor de Franstalige liberalen dat ze in Wallonië en Brussel aan de kant gezet worden, en dan wel federaal de boel gaan depanneren. Het is ‘samen uit, samen thuis’ voor de MR federaal, en in de regio’s.
Maar dat is niet evident, want de PS kleeft voorlopig stevig aan Ecolo, en die laatsten willen de MR er absoluut niet bij in Brussel en Wallonië. De groenen zitten in Franstalig België op koers om linkse coalities te vormen. Voor hen is een federaal verhaal ook een must, of dat nu onder Di Rupo is of niet.
Bij de Vlaamse liberalen van Open Vld is zo mogelijk nog minder enthousiasme over Di Rupo dan bij gelijk welke andere partij. Voor Open Vld is het pure zelfmoord om in een federale regering te stappen die opnieuw geleid wordt door de PS’ers. Ze hielden nare herinneringen over aan de vorige periode met Di Rupo als premier, tussen 2011 en 2014. Toen was Open Vld de enige rechtse partij in de regering van de PS’er, waardoor telkens de Vlaamse liberalen geïsoleerd raakten.
Voor N-VA een godsgeschenk
Voor de N-VA is de mogelijke terugkeer van Di Rupo niets minder dan een godsgeschenk. Zeker de agressieve manier waarop de PS’er het initiatief eist, komt hen zeer goed uit. Meteen reageerden de N-VA’ers Jan Jambon en Theo Francken verontwaardigd op de suggestie van Di Rupo dat federaal kan geregeerd worden zonder een Vlaamse meerderheid.
Maar ten gronde wil de N-VA niet in een bonte coalitie federaal. Een rechts beleid is niet meer mogelijk, er is geen enkele combinatie die niet ook de socialisten bevat. Oppositie voeren, naast Vlaams Belang, tegen een nieuwe regering Di Rupo, met daarin wel CD&V en mogelijks zelfs Open Vld? Daar zou de N-VA op voorhand blind voor getekend hebben. Want dat is vijf jaar inbeuken op de figuur die in Vlaanderen nu al gehaat wordt, en een regering die veel te links is, ten opzichte van hoe de Vlaming gestemd heeft.
