De Turkse leider Recep Tayyip Erdogan heeft de Saoedische versie van wat op 2 oktober jongstleden in het Saoedische consulaat in Istanboel is gebeurd onderuit gehaald.
Erdogan zei in een speech voor het Turkse parlement in Ankara dat de moord op journalist Jamal Khashoggi wel degelijk een door een speciaal daarvoor opgezet commando nauwkeurig geplande en uitgevoerde ‘politieke moord’ was. Hij verwees de uitleg van de Saoedi’s – een uit de hand gelopen vechtpartij – naar het rijk der fabelen, maar gaf, in tegenstelling tot wat hij eerder had beloofd, weinig details over wat binnen het consulaat is gebeurd. Wel bevestigde hij dat de Saoedi’s een dubbelganger hadden ingezet om de wereld te misleiden. Hij vroeg zich ook af waarom de Saoedi’s, die de moord ondertussen hebben bekend, niet zeggen waar het lijk gevonden kan worden.
Erdogan riep koning Salman op de schuldigen – ook degene aan de top – voor het gerecht te brengen en liefst in Turkije. Maar hij vermelde niet een keer de naam Mohammed bin Salman, wat er op wijst dat hij de Saoedi’s een uitweg wil bieden.
“Saoedisch consulaat stond bol van de afluisterapparatuur”
Verschillende bronnen melden ondertussen dat Erdogan in het bezit is van audiomateriaal waarop te horen is hoe het lot van Khashoggi werd bezegeld. Het Saoedische consulaat stond met andere woorden bol van de afluisterapparatuur. Erdogan zou nu dat materiaal inzetten om enerzijds concessies af te dwingen bij de Saoedi’s en Riyadh ook te kunnen afschilderen als een onbetrouwbare partner. Dat is ongetwijfeld de reden waarom hij de details nog achter de hand houdt.
Erdogan wil machtsbalans in Midden Oosten in zijn voordeel doen kantelen
Door toegevingen af te dwingen van de Saoedi’s kan Erdogan niet enkel de Turkse economie nieuw leven inblazen, hij wil ook de machtsbalans in het Midden Oosten opnieuw in zijn voordeel doen kantelen. Zijn steun voor islamistische partijen tijdens de Arabische Lente in 2011 hebben zijn relatie met Riyadh op het vriespunt gebracht. Dat de Golfmonarchieën toen ‘not amused’ waren is een understatement. Ook zijn toenadering tot Iran en Qatar heeft bij de Saoedische leiders enkel ergernis opgewekt.
De affaire Khashoggi is voor Erdogan dus niets minder een godsgeschenk en bezorgt de Turkse president een welkome afleiding van zijn binnenlandse problemen. De man die ei zo na door de Amerikanen werd geboycot en weken geleden nog economische sancties moest vrezen vanwege de gevangenneming van de ondertussen vrijgelaten evangelisch-christelijke prediker Andrew Brunson, heeft dus het geluk gehad dat de Saoedi’s een moord begingen op Turks grondgebied.
Man die geen moer geeft om persvrijheid gaat nu de persvrijheid verdedigen
Ironisch genoeg kan een president die geen moer geeft om de persvrijheid en journalisten laat opsluiten en sterven in zijn gevangenissen zich nu in de internationale gemeenschap gaan profileren als de verdediger van de mensenrechten. Een gouden kans om zijn status van autocraat daar iets op te poetsen.
Plots kan Erdogan opnieuw de concurrentie aan om het leiderschap van de soennitische wereld op te eisen. In die optiek was de speech die hij deze middag in het parlement in Ankara gaf niet voor de Turken of de rest van de wereld bedoeld. Zijn relaas moest enkel en alleen de machthebbers in Riyadh ervan overtuigen dat Erdogan meer weet dan wat hij tot nog toe heeft gezegd.
© Getty Images
