Finland kende vorig jaar per vrouwelijk lid van de bevolking nog 1,57 borelingen. Daarmee is het Finse vruchtbaarheidsniveau tot het laagste niveau in bijna anderhalve eeuw teruggevallen.
Daardoor komt volgens economen echter ook de toekomstige welvaart van het land in gevaar, want om de economische groei te kunnen blijven financieren, moet de natie immers op voldoende belastingbetalers kunnen terugvallen. Er wordt daarbij gewezen naar ramingen van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (Oeso), die voor het land tegen het midden van de eeuw nog een maximaal groeipotentieel van 1,5 procent voorziet. “Sinds begin dit decennium wordt in Finland een constante daling van de geboortecijfers opgemerkt,” aldus het persbureau Bloomberg. “Er zijn bovendien weinig signalen dat een ommekeer tot stand zou kunnen worden gebracht.” Ook in andere landen uit ontwikkelde wereld vormen de demografische ontwikkelingen vaak een bron van bezorgdheid, maar in Finland worden de statistieken volgens economen bijzonder onheilspellend.”
Waarde van het gezin
Heidi Schauman, hoofdeconoom van de Aktia Bank, wijst er daarbij op dat Finland is uitgerust met een grote openbare sector, die echter door voldoende fiscale inkomsten moet worden ondersteund. Om de toekomstige welvaart van het land te garanderen, moet volgens haar een vruchtbaarheidsniveau van minstens twee borelingen per Finse vrouw worden bereikt. Er zijn volgens experts echter geen middelen voorhanden om een oplossing uit te werken. “Het land heeft al een sociaal systeem dat het ouderschap ondersteunt,” merkt Bloomberg op. “Onder meer krijgen werknemers toegang tot een uitgebreid ouderschapsverlof, terwijl voor de kinderen een kwalitatief onderwijssysteem werd uitgebouwd. Maar dat heeft niet voor een ommekeer gezorgd en ook nieuwe ingrepen zijn niet vanzelfsprekend.” Onder meer wordt opgemerkt dat in Finland kinderloosheid niet als een ongewone situatie wordt bekeken. “Dat idee terugdraaien lijkt onbegonnen werk,” zegt Bloomberg nog. “Bovendien is de stimulatie van immigratie politiek onhaalbaar.” De Finse overheid heeft met werkgevers en vakbonden weliswaar initiatieven besproken om het ouderschapsverlof flexibeler te maken, maar volgens Heidi Schauman zullen die ingrepen waarschijnlijk onvoldoende blijken. De klemtoon van de maatregelen liggen volgens de econoom immers op gendergelijkheid en vrouwelijke arbeidskansen, waarbij het vraagstuk van de nataliteit op de achtergrond is geraakt. “Finland heeft een politiek programma nodig dat het gezin centraal stelt en de waarde van het ouderschap versterkt,” betoogt Heidi Schauman. (mah)