Het aandeel Apple begon de beursdag woensdag met winst. In Silicon Valley wordt opgelucht gereageerd, want de GAFA’s (Google – Amazon – Facebook – Apple) zaten de voorbije maanden in de hoek waar de klappen vallen. Op enkele maanden tijd verloren ze samen 1.000 miljard dollar aan beurswaarde, waarvan Apple 40% voor zijn rekening nam.
Apple moest begin januari voor het eerst in 10 jaar een omzetwaarschuwing geven. De aankondiging van de echtscheiding van Jeff Bezos deed vragen rijzen bij investeerders in Amazon. Facebook excuseert zich nu zowat dagelijks omdat het wel ergens opnieuw de persoonlijke gegevens van zijn gebruikers te grabbel gooit of verkoopt.
Overal ter wereld neemt ondertussen het protest toe tegen de belastingontwijkingsstrategie die deze tech-reuzen hanteren. Het rookgordijn dat jarenlang rond deze bedrijven hing klaart stilaan maar zeker op.
Innovatie? Apple produceert telefoons, Google paste de Gouden Gids aan en Amazon is een postorderbedrijf
In de Franse zakenkrant Les Echos schrijft Jean-Marc Vittori dat de ‘GAFA’s’ opnieuw met beide voeten op de grond staan. En dat ze veel minder innovatief zijn dan op het eerste zicht lijkt:
“Deze reuzen kopiëren zeer klassieke modellen, maar brengen die naar een andere dimensie dankzij de digitale groei. Apple produceert telefoons (in China weliswaar en focust op het ontwerp en de verkoop ervan). Google heeft de Gele Gids aangepast aan het digitale tijdperk. Hetzelfde geldt voor Amazon dat een postorderbedrijf is (La Redoute). Facebook heeft misschien nog het meest originele model, al blijft het geïnspireerd op de gratis media (content in ruil voor advertenties). De Gafa’s zijn dus naakt. Wat hen niet belet nieuwe verhaaltjes uit te vinden, eveneens een oud gebruik.”
Gafa’s profiteerden van de kracht van netwerken en schaalvoordelen
Ondanks dat deze bedrijven nu in hun blootje staan, blijven ze uitzonderlijk machtig. Dat danken ze volgens Nobelprijswinnaar Jean Tirole aan 2 zaken:
- de kracht van netwerken (wie iets verkopen wil maakt meer kans op Facebook, dan in pakweg De Streekkrant).
- de schaalvoordelen die mogelijk worden gemaakt door de digitale snelweg.
Volgens Tirole leidt de digitale economie daarom onvermijdelijk tot natuurlijke monopolies.
Regelgeving is 100 jaar oud
Regelgeving dringt zich volgens deze Fransman dan ook op en wel op 4 vlakken: arbeidsrecht, privacy, concurrentie, en fiscaliteit. In de meeste landen zijn de eerste twee onder controle. Rechtbanken spraken zich recent uit over de arbeidsvoorwaarden bij Uber en Deliveroo. De EU nam al een duidelijk standpunt inzake privacy in met GDPR.
Wat betreft concurrentievermogen en fiscaliteit is nog een lange weg af te leggen. Het juridisch kader rond deze problematiek ontwikkeld, is honderd jaar oud en moet opnieuw worden uitgevonden. Ondertussen modderen de staten maar wat aan. Er bestaat een akkoord over een Google-taks, maar niet over hoe die er uit moet zien. Frankrijk en Spanje gaan hun eigen weg. Ook de definitie van een monopolie blijft onduidelijk. De rook rond de Gafa’s mag dan al opklaren, ze worden daarom niet noodzakelijk minder machtig.
