De terugval van het geloof op het Europese continent speelt nu ook het bedevaartsoord Lourdes parten, ooit Gods Las Vegas genoemd.

Gods Las Vegas. Het was de bijnaam waarop de Franse stadje Lourdes jarenlang prat kon gaan. Nadat de Maagd Maria in 1858 in een grot in dit wat obscure stadje in zuidwest Frankrijk tot 18 keer toe verscheen aan de 14-jarige herdersdochter Bernadette Soubirous, kon deze laatste onmogelijk inschatten welke gevolgen dit voor Lourdes zou hebben. 

Na Parijs is Lourdes de stad met het grootste aantal hotelbedden

Na Parijs is Lourdes de Franse stad met het grootste aantal hotelbedden. Zelfs het mondaine Cannes komt niet eens in de buurt. Elk jaar opnieuw maken zo’n 5 miljoen gelovigen hun opwachting in dit bedevaartsoord dat amper 16.000 inwoners telt. 800.000 daarvan overnachten in het stadje.

Maar na Bernadette zag niemand Maria ooit nog verschijnen. De enige herinnering aan de Maagd is een kleine waterbron die uit de grot stroomt. Bezoekers laten briefjes met smeekbeden achter in een speciaal daarvoor gemaakte doos; ze raken de grot aan, ervaren de vochtigheid van de muren en drinken van het bronwater.

De verschijningen blijven tot op vandaag onderwerp van debat, maar het toerisme bloeide er decennia lang als nooit tevoren. Toch begint vandaag de geloofstwijfel ook de economie van dit heilig oord parten te spelen.

© EPA

Ook Lourdes ontsnapt niet aan de globalisering

Was Lourdes decennialang de voorkeursbestemming voor katholieke bedevaarders uit Italië, Frankrijk, Polen en Engeland, dan maken die steeds vaker plaats voor Indiërs, Aziaten, Zuid-Amerika… maar ook voor bedevaarders uit de Filippijnen, Sri Lanka, tot zelfs Chinezen. Ook Lourdes ontsnapt niet aan de globalisering van de vliegtuigindustrie, die non-stop budgetvluchten en goedkoop toerisme promoot via internet. Dat heeft er ook voor gezorgd dat makkelijker bereikbare plekken als Santiago de Compostella in Spanje of Fatima in Portugal bedevaarders van Lourdes heeft afgesnoept.

Hoteleigenaars merken een duidelijke verandering in de nationaliteit van hun klanten. De terugval van het geloof op het Europese continent speelt de horeca en de souvenirwinkels wel degelijk parten. Restaurants passen hun menukaarten aan om hun Aziatische klanten tegemoet te komen.

Dat heeft de leegstand in dit hyper-commerciële stadje niet kunnen voorkomen. Zo’n 200 winkels staan leeg, omdat niemand nog bereid is er 20.000 euro voor neer te tellen. Een enkele winkelier draaide de voorbije Paaszondag een zakencijfer van… 10 euro.

Valentijnsvieringen voor holebi-koppels

Ook het heiligdom van de grot moest de voorbije jaren verliezen incasseren. Daar worden 400 mensen tewerkgesteld. In 2015 werd een zakencijfer van 25 miljoen euro gerealiseerd, onvoldoende om 2,5 miljoen euro aan verliezen op te vangen. Om die tendens om te keren, worden nu zaken georganiseerd die enkele jaren geleden ondenkbaar zouden zijn geweest, zoals de start van een rit in de Ronde van Frankrijk of Valentijnsvieringen voor holebi-koppels.

Het beste voorbeeld is misschien nog de productie van de hosties die op het heiligdom worden uitgedeeld. Die was jarenlang het monopolie van de de Orde van Maria Visitatie. Maar onder impuls van de globalisering moeten ze nu op prijs concurreren met Italiaanse, Spaanse, zelfs Amerikaanse leveranciers. Dat terwijl de bestellingen vanuit het sanctuarium al jarenlang in dalende lijn evolueren.