Heerschappij van De Beers komt aan haar einde

Diamantairs hebben er altijd naar gestreefd om door producent De Beers als een zichthouder, een bevoorrecht afnemer, te worden erkend. Die situatie is de jongste jaren echter aan het veranderen. Dat zegt een rapport van Thomas Biesheuvel, diamantspecialist van het persbureau Bloomberg. Biesheuvel wijst erop dat het zichthouderschap lang niet meer dezelfde voordelen biedt als in het verleden. Onder meer de lucratieve winsten waarop de zichthouders vroeger konden rekenen, smelten steeds verder weg. Tegelijkertijd ziet de diamant op de luxemarkt steeds meer concurrentie van andere producten opduiken.

De Zuid-Afrikaanse diamantproducent De Beers introduceerde het systeem van de zichthouders op het einde van de negentiende eeuw. Het systeem moest zowel De Beers als zijn bevoorrechte afnemers voordelen bieden.

De Beers was door de formule immers verzekerd van afzet. De afnemers kregen anderzijds belangrijke kortingen aangeboden. Door de band met De Beers kunnen ook de diamantairs ook uitpakken met de garanties op het gebied van kwaliteit en herkomst van de diamanten. Ze dienden daarvoor echter wel de voorgestelde prijs en volumes te aanvaarden.

Verliezen

Wereldwijd hebben een tachtigtal klanten van De Beers een erkenning als zichthouder. Die groep omvat onder meer ook Tiffany, Graff Diamonds of Signet. Het zichthouderschap was lange tijd als essentieel bestempeld om in de diamantwereld succes te behalen en geld te verdienen. Dat is echter niet meer zo vanzelfsprekend als in het verleden.

De aangeboden kortingen zijn immers veel kleiner geworden. In sommige gevallen moesten de zichthouders hogere bedragen betalen dan de prijzen die zelf aan hun klanten kunnen aanrekenen. Daardoor zijn een aantal diamantairs verplicht om hun voorraden met verliezen door te verkopen.

De diamantsector worstelt met een dubbel probleem. De verkoop van juwelen stagneert, terwijl andere luxeproducten – zoals schoenen, handtassen en vakanties – aan populariteit winnen. Daarnaast kunnen de diamantairs ook moeilijker financiering vinden voor de aankoop van hun voorraden.

Vele banken zijn immers terughoudend om kredieten te verstrekken. Dat is het gevolg van een aantal fraudegevallen en een reeks slechte leningen. Dat heeft ook geleid tot grotere spanningen in de relatie tussen De Beers en zijn zichthouders. De producent houdt zijn prijzen immers op een hoog niveau.

Een aantal gefrustreerde zichthouders heeft inmiddels geweigerd de voorraden van De Beers aan te kopen. Andere diamantairs zijn uit de markt verdwenen. Eurostar Diamonds, in het verleden een van de grootste kopers van ruwe diamanten, werd eerder dit jaar failliet verklaard.

Ook De Beers, onderdeel van Anglo American, staat echter onder financiële druk. Zijn winst is tijdens de eerste helft van dit jaar met nagenoeg 30 procent gedaald. De omzet viel met ongeveer 500 miljoen dollar terug tegenover dezelfde periode de voorbije drie jaar. De prijzen voor ruwe diamant zijn dit jaar met ongeveer 6 procent gedaald. Bij de gepolijste stenen was er sprake van een inkrimping met 1 procent.

Vooruitzichten

Op het einde van het vorige decennium konden de zichthouders bij hun aankopen nog rekenen op kortingen van meer dan 5 procent. De voorbije jaren is die marge echter tot ongeveer 3 procent herleid. In sommige gevallen werden slechts kortingen van 1 procent aangeboden.

Door die kleine marges viel vaak elke kans op een winstgevende doorverkoop weg. De Beers zegt wel belangrijke inspanningen te hebben gedaan om zijn zichthouders te steunen. Onder meer hoefden de afnemers niet langer de opgelegde volumes af te nemen. Tevens kregen ze de kans om aankopen uit te stellen.

Voorlopig lijkt er volgens Thomas Biesheuvel echter weinig zicht op beterschap. “De Nederlandse bank ABN Amro, een van de belangrijkste financiers van de diamantsector, maakte onlangs aan klanten bekend niet langer kredieten op aankopen te zullen verstrekken indien er geen afdoende winsten konden worden gegarandeerd,” betoogt hij. “Tegelijkertijd heeft Alrosa, de Russische rivaal van De Beers, voorraden met belangrijke kortingen op de markt gebracht.”

Richard Hatch, mijnbouwspecialist bij het bureau Berenberg, heeft het over een perfecte storm. “Er is teveel aanbod, terwijl de vraag onvoldoende is,” zegt hij. “Er zijn ook weinig tekenen dat die situatie snel zou kunnen verbeteren.”

Meer