Personen die gruwelijke gebeurtenissen krijgen te maken met gezondheidsproblemen die ernstig genoeg zijn om de levens van de meeste mensen in te korten. Dat geldt onder meer voor een opsluiting in een concentratiekamp of een krijgsgevangenkamp. De overlevers lijken echter ook over andere kenmerken te beschikken die ertoe leidt dat zij toch op een hogere levensverwachting kunnen rekenen. Dat blijkt uit een studie onder leiding van wetenschappers aan de University of Tel Aviv en de Ariel University in Israël. De studie suggereert dat een grotere veerkracht de overlevers in staat stelt om toch langer te overleven.
Deze superieure veerkracht kan volgens de wetenschappers mogelijk te maken hebben met een sterker immuunsysteem of een optimistischer levensfilosofie.
Kanker en hypertensie
De onderzoekers bestudeerden 38.000 overlevenden van de holocaust die in Europa waren geboren en nadien naar Israël emigreerden. Hun gezondheid werd vergeleken met 35.000 mensen die destijds al in de regio woonden die nadien de staat Israël zou worden.
“De studie toont dat de holocaust-overlevenden gevoeliger waren voor hypertensie, kanker, dementie en obesitas dan autochtone individuen van dezelfde leeftijd en geslacht,” benadrukken de onderzoekers Naama Fund, Nachman Ash en Avi Porath.
Onder meer stelden de Israëlische wetenschappers vast dat 83 procent van de holocaust-overlevenden aan hypertensie leed. In de controlegroep daalde dat cijfer tot 67 procent. Er is echter geen sluitend bewijs dat de holocaust-ervaring deze verschillen zou hebben veroorzaakt.
“Het meest verrassende is echter dat de holocaust-overlevenden op een grotere levensverwachting konden rekenen,” zeggen de onderzoekers. “Nochtans verkeerden ze fysiek in een slechtere toestand. Toch bleken ze 7,1 jaar langer te overleven dan de controlegroep. De holocaust-overlevenden stierven gemiddeld op 85-jarige leeftijd. Bij de controlegroep viel het tijdstip van overlijden terug tot 78 jaar.”
Die verschillen bleven ook bestaan wanneer de onderzoekers de mogelijke impact van andere sociaal-economische factoren uitsloten. Onder meer waren de holocaust-overlevenden gemiddeld armer dan hun generatiegenoten die nooit ontbering in gevangenschap eervaarden.
Het Israëlische onderzoek bevestigt de bevindingen van een studie van Dora Costa, professor economie aan de University of California. Costa maakte een studie over krijgsgevangenen uit de Amerikaanse burgeroorlog. Ook zij concludeerde dat de overlevenden van een krijgsgevangenschap op een grotere levensverwachting konden rekenen.
Kinderen
De Israëlische wetenschappers benadrukken dat hun bevindingen kunnen helpen om de hoge levensverwachting in Israël te doorgronden. De genetische kenmerken van de overlevenden zouden immers op termijn een basis kunnen leggen voor de gezondheid van hun nakomelingen.
Het onderzoek van Dora Costa stelde echter vast dat de zonen van krijgsgevangenen uit de Amerikaanse burgeroorlog een kortere levensverwachting hadden dan generatiegenoten wiens vader als soldaat nooit gevangen was genomen. Bovendien bleek geen enkel effect op de levensverwachting van de dochters van de krijgsgevangenen.
“Algemeen kan worden gesteld dat de ontbering van een gevangenschap vaak bijzonder negatieve gevolgen heeft,” zegt Peter Orszag, vice-voorzitter investeringen bij de zakenbank Lazard, in een column over de studie voor het persbureau Bloomberg. “Wel kan worden gezegd dat de overlevenden van dergelijke traumatische situaties, mogelijk een sterker gestel hebben dan de gemiddelde bevolking.”
“Dat zou hen mogelijk compensatie kunnen bezorgen voor de impact van de kwalen die ze als gevolg van hun gevangenschap hebben opgelopen. De overlevenden hebben een bovengemiddelde levensverwachting, maar zonder hun gruwelijke ervaringen zouden ze mogelijk nog langer hebben kunnen leven.”
“Daarnaast moet men vaststellen dat de impact van extreme gebeurtenissen aan toekomstige generaties kunnen worden doorgegeven,” zegt Orszag nog. “De studie van Costa suggereert dat de kinderen een prijs moeten betalen voor de ontberingen die hun vader doormaakte.”
