Buitenlandse spionagediensten zetten sociale media in om mensen te rekruteren, met het zakelijke netwerk LinkedIn als belangrijkste platform. Amerikaanse, Britse, Duitse en Franse veiligheidsdiensten waarschuwen voor buitenlandse geheimagenten die via de site duizenden potentiële kandidaten benaderen. Chinese spionnen zijn daarbij meest actief.
De krant New York Times publiceert een reeks getuigenissen van westerse diplomaten die door zogenaamde Chinese headhunters werden benaderd. Vaak worden hen goedbetaalde jobs aangeboden waarbij ze gratis naar China worden gevlogen voor een eerste kennismaking.
De inzet van sociale media door Chinese regeringsfunctionarissen voor wat de Amerikanen ‘schandelijke doeleinden’ noemen is de voorbije weken strenger opgevolgd. Zowel Facebook, als Twitter en YouTube hebben recent bijna 1.000 accounts verwijderd, die desinformatie verspreidden over de protesten in Hongkong.
LinkedIn is het gedroomd platform
Volgens de Amerikanen is LinkedIn, dat eigendom is van Microsoft, niet enkel een vehikel voor desinformatie, het is vooral een ideaal platform om potentiële spionnen te rekruteren. De reden daarvoor is niet ver te zoeken: het gros van de 645 miljoen gebruikers is vaak op zoek naar nieuwe jobs, ook in het buitenland. LinkedIn is daarenboven het enige grote Amerikaanse socialemediaplatform in China actief is. Net omdat het delicaat materiaal dat in het land wordt gepost censureert.
De Chinezen mikken vooral op mensen die in het buitenland bij de overheid of bij staatsbedrijven werken. LinkedIn zelf zegt een team te hebben dat, op basis van informatie die het bij verschillende bronnen haalt, proactief valse accounts verwijdert.
Profielfoto’s worden ontwikkeld met artificiële intelligentie
In 2017 benaderde ene Donna Alexander een voormalig medewerker van de regering Obama. Zij deed zich voor als een research fellow bij het California Institute of Technology. Toen de man haar foto googelde kwam hij uit bij een actrice. Uit onderzoek van de Associated Press blijkt dat de foto’s van personen die achter deze valse accounts zitten vaak door artificiële intelligentie worden ontwikkeld.
De universiteit zelf zei geen gegevens te hebben van iemand met haar naam. Maar haar profiel vermeldde onder haar connecties mensen die voor het Witte Huis werkten en voormalige ambassadeurs. De pogingen om te infiltreren op het hoogste niveau, van het doorgaans goed gesloten netwerk van de Amerikaanse buitenlandpolitiek, werken dus wel degelijk. Vele infiltranten hanteren een totaal tegenovergestelde tactiek. Ze creëren de meest nietszeggende profielen mogelijk, om onder de radar van elke mogelijk controle te blijven.
Londen, Parijs, Berlijn,…
De Chinezen zijn niet aan hun proefstuk toe. Al in 2015 maakten de Britse geheime dienst MI6 en de Amerikaanse CIA melding van gelijkaardige incidenten. Ook het Duitse Bundesamt für Verfassungsschutz schatte in december vorig jaar op meer dan 10.000 het aantal Duitse kaderleden en topambtenaren, dat door Chinese ‘contacten’ was benaderd.
In oktober vorig jaar al maakte de Franse krant Le Figaro melding van de infiltratie van Chinese spionnen in de Franse bedrijven en ministeries. Volgens de Franse geheime dienst DGSI zijn de voorbije jaren niet minder dan 4.000 Franse kaderleden en topambtenaren door Chinese ondernemingen gecontacteerd met als doel bedrijfs- en staatsgeheimen over te maken. Ook daar werden de meeste contacten gelegd via het sociale netwerk LinkedIn. Achter het systeem schuilt volgens de Fransen een nauwkeurige werkwijze. Het Chinese Ministerie van Staatsveiligheid controleert alles en heeft daarvoor zo’n 200.000 agenten ter beschikking.
De meesten onder hen doen zich voor als kaderleden van een of ander headhunterbedrijf, met ronkende namen. ‘Global View Strategic Consulting’, ‘China Center of International Politics and Economy’ of nog: ‘Universal View Strategic Consulting’.
Hun functieomschrijving? ‘Secretaris-generaal van het centrum voor de ontwikkeling van Chinees-Europese studies’
Hun functieomschrijving? ‘Secretaris-generaal van het centrum voor de ontwikkeling van Chinees-Europese studies’ of iets gelijkaardigs. Enkel op LinkedIn zouden meer dan 500 van die valse profielen actief zijn. Zij tonen zich voornamelijk geïnteresseerd in jonge, beloftevolle kaderleden uit de Franse ‘grandes-écoles’. Met specialisatie in de binnenlandse economie, defensie of diplomatie en dat in sectoren als kernenergie, informatica, nanotechnologie of telecommunicatie. Deze doelwitten beschikken dus over een aantrekkelijk profiel en een uitgebreid netwerk. Velen onder hen behoren al tot de beslissingsnemers binnen grote Franse bedrijven.
