“Monetair beleid ECB had geen effect op de economie”

De Europese Centrale Bank (ECB) heeft in het kader van het Quantitive Easing-programma  (QE) de voorbije jaren 2.500 miljard euro in de economie gepompt. Maar volgens twee onderzoekers van het Centraal Planbureau heeft dat onconventionele monetair beleid geen statistisch significant effect gehad op de reële economische activiteit.

Quantitative Easing (QE) of kwantitatieve geldverruiming is een moeilijke term voor een eenvoudig concept. Het gaat om een grootschalige inkoop van eigen obligaties die in handen zijn van banken. Daarbij komt cash bij  banken terecht. Dat geld moet dan uiteindelijk onder de vorm van bijkomende kredieten aan bedrijven en particulieren naar de reële economie terugvloeien. Op die manier wordt dan een economisch herstel op gang gebracht. Bedoeling is ook om de inflatie aan te jagen. Omdat inflatie zaken duurder maakt kopen we ze beter vandaag dan morgen, wanneer ze meer gaan kosten. Inflatie maakt dus dat we makkelijker geld gaan uitgeven. 

De retour van negatieve rentevoeten

Mario Draghi, de voorzitter van de Europese Centrale Bank, laat zelden een kans voorbijgaan dat zijn beleid wel degelijk gewerkt heeft. Door zijn ingrepen – abnormaal lage rentevoeten en de massale opkoop van obligaties – zou de eurozone uit het slop zijn getrokken. Tot grote ergernis van de spaarder, die de absolute verliezer van dat beleid werd. Omdat spaarders vrezen dat hun ‘appel voor de dorst’ in de toekomst weinig meer dan een appeltje zal zijn gaan die nu nog meer sparen… en minder uitgeven. In België stond eind januari 270 miljard geparkeerd op spaarboekjes. Een absoluut record. Exact het omgekeerde van wat de ECB  beoogt dus.

Ondertussen maken ook negatieve rentevoeten opnieuw hun opwachting. Wie staatspapier met een looptermijn van 2 jaar koopt van Frankrijk, Duitsland, maar ook van Finland en Oostenrijk moet daarvoor betalen. Spaargeld heeft met andere woorden geen waarde meer. Maar het effect van dat monetair beleid op de echte economie blijft achter, want de EU-economie blijft haperen.

“Geen statistisch significant bewijs dat onconventioneel monetair beleid ECB een effect had op de economie”

Is er meer aan de hand? Misschien wel, want 2 CPB-economen halen naast de versie van Draghi nu ook die van andere onderzoeken omtrent het monetair beleid van de ECB onderuit.

“De conclusie is dat een aantal van de gepubliceerde schattingen niet betrouwbaar zijn”, schrijft CPB-onderzoeker Adam Elbourne (.pdf).

Het CPB had twee jaar geleden nog geschreven dat het ECB-beleid een ’verwaarloosbaar’ effect had op de economie. Nu stellen  beide onderzoekers dat deze conclusie ’was gebaseerd op empirische onderzoeken, die onbetrouwbaar blijken’.

In verschillende internationale onderzoeken is gekeken wat het effect op de economie is van zo’n buitengewoon monetair beleid. Volgens het CPB blijken economen helemaal niet in staat om heel precies het effect van ECB-beleid te isoleren van andere schokken in de economie.

In hun paper stopten beide onderzoekers ’willekeurige getallen’ in de modellen. Hun conclusie?

“Ook met deze alternatieve techniek vinden we geen statistisch significant bewijs dat onconventioneel monetair beleid een effect heeft op de productie, en zwak bewijs voor een effect op de inflatie.”

Waarmee is aangetoond dat de eerdere onderzoeken helemaal niets zeggen over het beleid van Draghi.

In januari stopte de ECB met de aankoop van nieuwe obligaties. Wel worden aflopende obligaties nog vernieuwd,  waardoor de omvang van de balans van de ECB nog niet slinkt en nu 42% van het bbp van de eurozone bedraagt.

Ondertussen koelt de economie in de eurozone alweer af. De industriële productie in de 19 landen van de eurozone kent haar snelste groeivertraging sinds de financiële crisis. De economische groei zal dit jaar met moeite boven de 1% uitkomen, nu ook in Duitsland de economische motor sputtert. Italië zit ondertussen opnieuw in een recessie, terwijl in Frankrijk de ‘gele hesjes’ op de economie wegen.

ECB: “Nieuwe ronde goedkoop geld voor de banken behoort tot de mogelijkheden”

In een interview met de Deutsche Börsen Zeitung verklaarde ECB-econoom Peter Praet dat een nieuwe ronde goedkoop geld voor de banken tot de mogelijkheden behoort. Dat gebeurt dan onder de vorm van TLRO’s (Targeted Long-Term Refinancing Operations), die banken van extra langlopend krediet moeten voorzien.

Meer