Indien de Schotten op 18 september voor onafhankelijkheid kiezen, zal Schotland een rijke natie worden die snel zal verarmen. Op de middellange termijn oogt de economische toekomst immers weinig rooskleurig, schrijft The Economist.
De gemiddelde output per persoon is in Schotland hoger dan in eender welke andere Britse regio, met uitzondering van Londen en de South East. Edinburgh (wat de hoofdstad zou worden) en Aberdeen (het Schotse Noordzeeoliecentrum) zijn beide steden met snel stijgende lonen en een beloftevolle toekomst. Maar dit schetst volgens The Economist net een te rozig beeld van de situatie.
Schotlands grootste probleem is van demografische aard. In 2012 waren er voor elke gepensioneerde slechts 3,2 Schotten aan het werk; tegen 2037 zouden er dat nog amper 2,6 zijn. Volgens een rapport van de denktank Institute for Fiscal Studies zal de Schotse werkbevolking de komende 50 jaar significant inkrimpen – terwijl de Britse net zal toenemen.
Niet enkel het absolute en relatieve aantal bejaarden zal stijgen, ook de algemene gezondheidskost zal dat doen. Volgens het Office for National Statistics liggen acht van de tien ongezondste Britse regio’s in Schotland en volgens de OESO is zelfs de weinig gezonde Oost-Sloveense bevolking er beter aan toe dan de Schotse. In Glasgow is de gemiddelde mannelijke levensverwachting amper 69 jaar.
Dit alles betekent dat de kost van de pensioenen en het sociaal stelsel sterk zal toenemen en dat de nu al inefficiënte publieke sector nog verder onder druk zal komen. Het plan van de Scottish National Party om met de olie-inkomsten de publieke uitgaven jaarlijks met drie procent te doen stijgen én een fonds te spekken zoals Noorwegen doet, is volgens het blad dan ook onrealistisch.
Zonder olie-inkomsten bedroeg het Schotse begrotingstekort voor 2012-13 met 14 miljard pond elf procent van het Schotse BBP: een groter percentage dan het Griekse of Ierse. De inkomsten uit olie daalden bovendien van 12,4 miljard pond in 2008-09 tot 6,5 miljard in 2012-13. Volgens de SNP wordt dit snel beter, maar de onafhankelijke fiscale waakhond Office for Budget Responsibility voorspelt dat de Schotse overheid tegen 2017-18 amper 3,4 miljard aan olie zal overhouden.
Daar komt nog bij dat een onafhankelijk Schotland ook voor het opdoeken van gebruikte olie-installaties zal moeten opdraaien. Tussen 2013 en 2022 zal dit ongeveer 10 miljard pond kosten, aldus Oil and Gas UK, die de totale kost van de operatie voorlopig op 40 miljard raamt.
Naast olie heeft Schotland nog andere lucratieve industrieën (vooral whisky en financiële diensten), maar The Economist betwijfelt of deze het land welvarend kunnen maken. De Schotse export was in 2012 goed voor 21% van het BBP, de Britse export echter voor 32%. Ook is de Schotse productiviteit 11% lager dan de Britse en is er een relatief tekort aan innovatie en investreingen in R&D.
The Economist besluit dan ook dat Schotse onafhankelijkheid, hoewel aantrekkelijk op het eerste zicht, heel andere economische gevolgen zal hebben dan de Scottish National Party voorspiegelt.
