Financiële crisissen kunnen niet alleen materieel een verwoestende impact hebben. Deze problemen hebben vaak ook een negatieve impact op de individuele levenstevredenheid. Dat is de conclusie van een onderzoek van wetenschappers aan de Martin-Luther-Universität Halle-Wittenberg en het Leibniz-Institut für Wirtschaftsforschung Halle, gebaseerd op een analyse van de recente economische crisis in een aantal Europese landen. Daarbij hebben de onderzoekers ook vastgesteld dat vooral de zwakkere bevolkingsgroepen zwaardere psychische gevolgen dragen van zware economische crisissen.

De wetenschappers waarschuwen dan ook dat overheden hierbij een gericht beleid moeten voeren om vooral zwakkere groepen te beschermen.

Zwakkeren

“Financiële crises leiden niet alleen tot ernstige verstoringen van het economische systeem,” benadrukt Lena Tonzer, professor politieke economie aan de Universität Halle-Wittenberg. “Ze beïnvloeden ook de levenstevredenheid van de getroffen bevolking.”

“Ons onderzoek laat zien dat de zwakkere leden van de samenleving door de toegenomen onzekerheden van financiële crisissen zwaarder worden beïnvloed. Daarvoor hoeven ze niet zelf niet op de aandelenmarkt actief te zijn. Men moet dan ook beseffen dat zwakkere bevolkingsgroepen zoals werklozen en laaggeschoolden onder economische tegenkanting het zwaarst hebben te lijden.”

“Deze problemen kunnen er ook voor zorgen dat het consumentenvertrouwen vermindert,” waarschuwt professor Tonzer. “Dat kan op zijn beurt de impact van een financiële crisis verergeren.” Tijdens crisissen bleek de mentale impact bovendien zwaarder te wegen in landen die de grootste blootstelling aan de problemen vertoonden.

“De economische recessie eind vorig decennium had in de Europese Unie dan ook de zwaarste mentale weerslag in lidstaten zoals Spanje, Portugal, Italië en Ierland. Anderzijds bleek er een grotere veerkracht in landen waar de overheid een sociaal vangnet had georganiseerd.”

Bescherming

“Het is belangrijk om vast te stellen welke bevolkingsgroepen onder economische crisissen het zwaarst lijden,” zegt Lena Tonzer nog. “Dat is de enige manier om gepaste politieke maatregelen te organiseren. Er zijn een aantal efficiënte strategieën om negatieve sociale effecten met politieke initiatieven te bestrijden. Die instrumenten moeten prioritair worden ingezet om de zwakkere leden van de samenleving te beschermen.”

“Een van die middelen zijn kapitaalbuffers die de banken moeten aanleggen. Deze reserves zorgen ervoor dat de banken in crisisperiodes de noodzakelijke maatregelen kunnen nemen. Die strategie moet hen in staat stellen om verliezen op te vangen en leningen aan de economie te blijven verstrekken.”

Tonzer benadrukt anderzijds dat bijkomende ondersteuning vanuit de sociale zekerheid niet zou mogen leiden tot een toename van de overheidsschuld. “In landen met een hogere overheidsschuld dreigt de levenstevredenheid in onzekere economische tijden immers sneller ondermijnd te worden,” verduidelijkt de wetenschapster.

“Mensen die vrezen voor een onzekere toekomst, zullen hun uitgaven beperken om een grotere persoonlijke reserve te behouden. Ze zullen minder snel tot bestedingen en investeringen overgaan dan in stabiele economische tijden. Daardoor dreigt men uiteindelijk in een negatieve spiraal terecht te komen.”