De opkomst van autocraten vormt een voedingsbodem voor toenemende corruptie. Die waarschuwing staat in een rapport van de organisatie Transparency International. Met het succes van populistische en autocratische leiders zijn volgens de organisatie wereldwijd heel wat democratische instellingen onder druk geraakt. Transparency International wijst erop dat ook Europa niet aan die trend ontsnapt. Hongarije en Turkije zijn daarvan het bewijs.

Patricia Moreira, directeur van Transparency International, roept dan ook op grotere inspanningen te doen om de scheiding der machten te versterken en de burgerrechten te waarborgen.

Denemarken

Opnieuw komt Denemarken in het rapport van Transparency International als minst corrupte land van de wereld naar voor. Het land haalt een score van 88 procent, gevolgd door Nieuw-Zeeland (87 procent) en Finland, Singapore, Zweden en Zwitserland (85 procent). Helemaal onderaan de lijst – die honderdtachtig landen omvat – staat Somalië met een score van amper 10 punten.

Het Afrikaanse land wordt vooraf gegaan door Syrië en Zuid-Soedan (13) en Jemen en Noord-Korea (14). Zestien landen halen een score van minder dan 20 punten. Meer dan twee derde van de landen blijft onder de grens van 50 punten.

België haalt een score van 75 punten. Dat betekent een status-quo tegenover vorig jaar. Daarmee zakt het land wel van een zestiende naar een zeventiende plaats. In de top twintig heeft West-Europa met veertien vermeldingen een duidelijk overwicht.

Toch waarschuwt Transparency International dat ook in West-Europa corruptie een groeiende dreiging vormt. Daarbij wordt vooral gewezen naar Hongarije, dat op vijf jaar tijd 8 punten verloor en nu nog een score van 46 punten laat optekenen. Een grote rol krijgt daarbij premier Viktor Orban toegewezen. Orban heeft onder meer de persvrijheid en de onafhankelijkheid van de rechtbanken ingeperkt.

Ook Turkije heeft met een score van 41 procent op vijf jaar tijd tien punten verloren. Net zoals Orban, moet ook de Turkse president Recep Tayyip Erdogan volgens Transparency International president Recep Erdogan als een autocratisch leider worden bestempeld.

Trump

In Europa halen ook Bulgarije en Griekenland minder dan 50 punten. De Verenigde Staten is een van de landen die volgens de organisatie in het oog moet worden gehouden. Het land heeft sinds het midden van dit decennium 5 punten verloren en komt nu uit op 71 procent. Daarmee zijn de Verenigde Staten nu tot een tweeëntwintigste plaats teruggevallen.

“De Verenigde Staten maken duidelijk een moeilijke periode door,” aldus Transparency International. “In de hoogste regionen van de macht is er een duidelijke erosie van ethische normen. Indien deze trend zich verder doorzet, dreigt een ernstig corruptie-probleem in een land dat op wereldniveau een leidende functie heeft opgenomen.”

Ook hier staat de figuur van president Donald Trump centraal. Hij is immers eveneens omgeven door een sfeer van corruptie. Er zijn onder meer de allusies dat zijn verkiezingscampagne steun vanuit Rusland zou hebben gekregen. Daarnaast zijn er beschuldigingen van nepotisme en belangenconflicten.

“Het Amerikaanse Office of Government Ethics heeft niet de slagkracht om belangenconflicten op de allerhoogste niveaus te controleren,” zegt Zoe Reiter, vertegenwoordiger van Transparency International in de Verenigde Staten.