Steeds meer leeggoedverzamelaars in het straatbeeld

Steeds vaker worden steden geconfronteerd met het beeld van inwoners die uit economische nood het huisafval en glasbakken doorzoeken in de hoop leeggoed te kunnen vinden dat voor statiegeld kan worden ingeruild.

De praktijk is wettelijk verboden en daders kunnen mogelijk voor de rechtbank gedaagd worden, maar voor vele betrokkenen vormt de activiteit het laatste hulpmiddel om het hoofd boven water te kunnen houden. Het geld dat ze met het leeggoed kunnen ophalen, is vaak net voldoende om een brood te kopen, zodat de grootste honger gestild kan worden. In vuilnisbakken wordt bovendien vaak gezocht naar andere goederen die kunnen helpen om in de absolute basisbehoeften te voldoen. Nagenoeg alle grote steden kennen het fenomeen van de leeggoedverzamelaars, die hopen tussen het huisafval en glasbakken voldoende lege flessen te kunnen vinden die hen in staat stellen om met het statiegeld weer een dag verder te kunnen.

Arbeidsintensief

De organisatie ATD Vierde Wereld beschrijft dat op dagen van officiële ophalingen de leeggoedverzamelaars al vroeg op pad gaan om de afvalzakken van de gezinnen te doorzoeken. De activiteit is bijzonder arbeidsintensief, want één fles levert slechts enkele eurocenten op. Het kan dan ook lang duren vooraleer men voldoende voorraad heeft verzameld om enkele euro te krijgen die de absolute basisbehoeften voor één dag weer kunnen dekken. Het is bovendien wettelijk verboden om goederen uit de afvalcontainers te halen. Op het ogenblik dat het leeggoed door de gebruiker in het openbare domein wordt klaar gezet, gaat het eigendomsrecht immers over op de onderneming die de ophaling voor zijn rekening heeft genomen. Voor dat bedrijf is het leeggoed, net zoals papier en karton, een grondstof die in de recyclage inkomsten kan opleveren. De leeggoedverzamelaars maken zich eigenlijk dan ook schuldig aan diefstal, waarvoor ze mogelijk voor de rechter zouden kunnen worden gedaagd. In Duitsland, waar ook plastic flessen recht geven op statiegeld, is het fenomeen van de leeggoedverzamelaar nog meer verspreid dan in Vlaanderen.