“Blanke, westerse man past niet meer in het Rotterdam van nu”

Straatnamen in Rotterdam moeten voortaan naar vrouwen of minderheden verwijzen. Het schepencollege van de Nederlandse havenstad heeft een voorstel in die zin aangenomen.

„Om invulling te geven aan meer culturele diversiteit wordt in de beleidsregels opgenomen dat bij persoonsvernoemingen het toekennen van namen van vrouwen en andere ondervertegenwoordigde groepen uit de samenleving de voorkeur verdient. Diversiteit staat hierbij voorop”, aldus locoburgemeester Bert Wijbenga. Hij beheert de portefeuilles handhaving, buitenruimte, integratie en samenleven.

Het voorstel werd bijna een jaar geleden ingediend door D66-raadslid Nadia Arsieni. In een reactie zegt ze blij te zijn dat het wordt overgenomen door het stadsbestuur.

„Uit een steekproef bleek dat een groot aantal van de straten is vernoemd naar mannen van westerse afkomst. Dat past niet in het Rotterdam van nu.”

Mannen domineren de westerse straatnamen

Dat mannen het Europese straatbeeld domineren kan moeilijk worden ontkend. De Hongaren hebben tientallen straten genoemd naar hun poëet Petofi Sandor. Verschillende Italiaanse steden hebben hun Via Dante, Mazzini, Garibaldi of Verdi. En in Parijs wordt 31% van de straten naar een man genoemd. Vrouwen volgen op grote achterstand, met amper 2,6%. Daarbij domineert dan vooral de moeder van Jezus.

“Ceci n’est pas une rue”

Dan is er Brussel, waar deze zomer 28 nieuwe straatnamen goedkeuring kregen. Maar slechts twee daarvan zijn aan een vrouw voorbehouden. Die eer valt de eerste vrouwelijke arts en feministe Isala van Diest en filmmaker Chantal Akerman te beurt. Verder krijgt de Europese hoofdstad er straten bij vernoemd naar nationale delicatessen. Zo komt er een Kriekegang, een Speculoosgang, een Frietgang en een Stoempgang. Een andere straat krijgt de naam Ceci n’est pas une rue (“Dit is geen straat”).  Een eerbetoon aan de Brusselse surrealist René Magritte.

Naar goede Belgische gewoonte zijn de straatnaamborden nog niet voor meteen. “Eerst moeten de Nederlandstalige en Franstalige Koninklijke commissies voor Toponymie een (niet-bindend) advies formuleren. Daarna is het aan het college van de Stad Brussel om definitief groen licht te geven.”

Vrouwelijke actiegroepen nemen heft in eigen handen

In een aantal steden nemen vrouwen ondertussen het heft in eigen handen. In Parijs heeft een actiegroep de Pont au Change herdoopt in Rue Josephine Baker, naar de Franse entertainer en verzetsstrijder. Het straatbord ‘Boulevard du Palais’ werd overplakt met een sticker die de 18de eeuwse filosofe Emilie du Châtelet wil eren. In Amsterdam werd in augustus het Rokin kortstondig de Beyoncé Boulevard. In Madrid maakten actiegroepen dan weer werk van de vervanging van de Plaza Margaret Thatcher. Maar als alternatief wordt gedacht aan… een man: de Servisch-Amerikaanse wetenschapper Nikola Tesla.

Toch zitten ook lokale overheden niet stil. Als gevolg daarvan heeft Brussel sinds september zijn Jo Cox Plein. Als een eerbetoon aan het in 2016 vermoorde Britse parlementslid.

Meer