Verbod op ‘fake news’ brengt modern ‘1984’ dichterbij

De strijd tegen valse berichtgeving dreigt uiteindelijk op censuur te zullen uitdraaien. Dat zeggen vertegenwoordigers van een Amerikaanse en Deense denktank de die individuele vrijheden verdedigen in een opiniestuk voor de Amerikaanse kant The Washington Post.

Daarmee lijkt volgens de auteurs steeds meer het boek ‘1984’ van George Orwell een realiteit te zullen worden. Er gaan immers steeds meer stemmen op om de verspreiding van misleidende berichtgeving als een misdrijf te behandelen. Dat neigt volgens het opiniestuk echter zwaar naar een beteugeling van de vrije meningsuiting, één van de grote kenmerken van een repressieve dictatuur.

Remedie

“Tijdens de Koude Oorlog was het in de Sovjet-Unie en het Oostblok verboden het sociale en politieke systeem te bekritiseren,” zeggen Flemming Rose en Jacob Mchangama, respectievelijk actief bij het Cato Institute in Washington en Justitia in Kopenhagen. “Die wetgeving werd gebruikt om alle mogelijke dissidenten het zwijgen op te leggen.” “Gelukkig is die periode voorbij, maar steeds meer worden opnieuw geluiden uit dat verleden gehoord. In een aantal Europese landen wordt immers gesuggereerd dat sancties, met eventuele gevangenisstraffen, moeten worden opgelegd voor de verspreiding van misleidende berichtgeving.” “Het is begrijpelijk dat de democratie zich tegen misleidende informatie, die de pluralistische maatschappij wil ondermijnen, probeert te verdedigen,” erkennen Rose en Mchangama. “Dat dreigt echter een remedie te worden die schadelijker is dan de ziekte.” “De strijd tegen misleiding kan immers snel een dekmantel worden om andere meningen het zwijgen op te leggen, zoals recent in Egypte, Gambia of Rusland werd aangetoond.” “Ook rechtse politici zoals Marine Le Pen in Frankrijk en Geert Wilders in Nederland leggen echter een andere grens tussen vrije meningsuiting en misleiding dan de huidige generatie Europese politici. In de Verenigde Staten heeft ook president Donald Trump over misleidende informatie een heel andere visie dan zijn opponenten en de media.” (mah)