Winnaars moeten opletten dat het succes niet al te duidelijk wordt gevierd. Een lachende overwinnaar zou de tegenpartij immers tot een grotere agressiviteit kunnen aanzetten en vermindert de kans op samenwerking bij een volgende opdracht.
Dat is de conclusie van een onderzoek van computerwetenschappers aan de University of Southern California en het Amerikaanse Army Resarch Laboratory. Anderzijds bleek dat een glimlachende verliezer in de toekomst op een grotere slaagkans zou kunnen rekenen, want deze houding wordt vaak gezien als een uitnodiging tot coöperatie en zou leiden tot een gevoel van wederzijds succes. “Uit het onderzoek – waarbij aan de respondenten werd gevraagd een geldpot te stelen of met anderen te delen – bleek dat een lachende overwinnaar geen stimulans tot medewerking aanreikt,” zeggen de onderzoekers Rens Hoegen en Jonathan Gratch.
Ratio
“Wanneer uit gezichtsherkenning kan worden afgeleid dat de overwinnaar duidelijk laat blijken van zijn succes te genieten, kan bij de tegenpartij een toenemende neiging worden geregistreerd om bij een volgende confrontatie de geldpot te stelen. Er wordt bij de verliezende partij in deze omstandigheden in geen geval een bereidheid tot een eventuele samenwerking in de toekomst opgemerkt.” “Een lachende overwinnaar stelt zich bloot aan een toekomstige bestraffing door de verliezer,” betogen Hoegen en Gratch. “Een lachende verliezende partij kan daarentegen in de toekomst wel op een bereidheid tot samenwerking met de tegenpartij rekenen.” “Het fenomeen kan wellicht worden verklaard door een emotioneel model dat de deelnemers aanzet om tegen hun rationeel eigenbelang in te gaan en weerstand te bieden aan partijen die al te openlijk van een overwinning genieten.” “Vaak wordt gedacht dat emotie de vijand is van ratio. In werkelijkheid is emotie een strategie om aan items waarde toe te kennen. Anders zou de mens geconfronteerd met oneindige keuzes worden geconfronteerd.” (mah)